دستگاه جرمگیر دندانپزشکی چیست؟

جرم گیری با ابزارهای دستی در گذشته کار فرساینده یک متخصص بهداشت دندان بود؛ اما با توجه به پیشرفت در زمینه تولید جرمگیرهای اولتراسونیک، این فرآیند به طور فزاینده ای کارآمد و موثر شده است. جرم گیری با دستگاه جرمگیر دندانپزشکی نه تنها برای متخصص بهداشت راحت تر از جرم گیری با ابزار دستی است، بلکه فواید بی شماری برای بهداشت دهان و دندان بیماران نیز دارد. در این مطلب قصد داریم ابتدا به طرح این سوال بپردازیم که چرا پریودنتیست ها از دستگاه های جرمگیر دندانپزشکی استفاده می کنند و در ادامه به طور جامع در خصوص این دستگاه پرکاربرد صحبت کنیم.

دستگاه جرمگیر دندانپزشکی

قبل از اینکه بخواهیم به مزایایی که یک دستگاه جرمگیر دندانپزشکی می تواند ارائه دهد، بپردازیم، لازم است در ابتدا بدانید که این دستگاه چیست و چگونه کار می کند. به طور معمول جرمگیری دندان ها بدون دستگاه جرم گیری دندانپزشکی، با استفاده از یک ابزار فلزی انجام می شود. در حالی که این ابزار سنتی می تواند موثر باشد، می تواند باعث ایجاد درد زیادی نیز بشود. با این حال، به دلیل پیشرفت های اخیر در زمینه دندانپزشکی، متخصصان یک ابزار جرم گیری عالی برای رفع این نگرانی طراحی کردند. جرم گیر اولتراسونیک ابزار پیشرفته ای است که بر امواج صوتی با فرکانس پایین تکیه دارد. این امواج صوتی در برابر دندان ها ارتعاش می کنند و پلاک و جرم را بدون درد از بین می برند.

دو نوع اصلی از این فناوری جرمگیر پیشرفته وجود دارد:  جرم گیر مدل پیزوالکتریک و مدل مغناطیسی. جرم گیر اول با سرعت 28000 تا 36000 سیکل در ثانیه کار می کند در حالی که مدل دوم با سرعت 25000 تا 30000 سیکل در ثانیه حرکت می کند. این دستگاه های جرم‌ گیری دندانپزشکی با یک اسپری داخلی طراحی شده‌ اند که شستشوی آسان و بدون دردسر باکتری ها را ممکن می‌ سازد. در واقع می توان گفت دستگاه جرم گیری اولتراسونیک دندانپزشکی یک دستگاه قدرت محور است که از ارتعاش اولتراسونیک برای شکستن رسوبات سخت شده روی دندان های بیماران استفاده می کند. ارتعاش توسط یک ژنراتور هدایت می شود و الکتریسیته را از طریق پیزوالکتریک یا مغناطیسی به امواج اولتراسونیک تبدیل می کند. پس از فعال شدن، نوک قلم جرم گیر اولتراسونیک با سرعت باورنکردنی تا 35000 چرخه در ثانیه نوسان می کند. متخصص بهداشت نوک جرمگیر را از تاج تا اپیکال دندان هدایت می کند و جرم را پودر می کند تا در نهایت با اسپری خنک کننده شسته شود.

جرمگیرهای اولتراسونیک پلاک دندان را از طریق اعمال دوگانه نیروی مکانیکی و کاویتاسیون از بین می‌ برند. ارتعاش نوک باعث ایجاد امواج فشار در آب می شود که به عنوان خنک کننده پراکنده شده و باعث تشکیل و انفجار حباب های گاز اتمیزه شده می شود. این امواج ضربه ای به مختل کردن بیوفیلم باکتریایی و شکستن رسوبات کمک می کند، زیرا توسط نیروی مکانیکی کوبیده می شوند.

نوک قلم نوسانی دستگاه جرمگیر اولتراسونیک دندانپزشکی، با اشکال و قطرهای مختلف برای اهداف مختلف قابل تعویض می باشد. نوک های ضخیم تر معمولاً هنگام استفاده با تنظیمات توان بالاتر برای حذف رسوبات سنگین تر مناسب هستند، در حالی که نوک های نازک برای حذف سنگ های سبک یا حذف بیوفیلم استفاده می شوند. در هر صورت، متخصصان بهداشت باید دستورالعمل های سازنده را در مورد استفاده صحیح مطالعه کنند.

با ان توضیحات مشخص شد که دستگاه جرمگیر دندانپزشکی اولتراسونیک برای از بین بردن هرچه سریع تر جرم از سطح دندان ها استفاده می شود و مزایای بی‌ شماری نسبت به روش سنتی از بین بردن جرم دندان ها دارد. حال نگاه جزئی تری به این دستگاه های برپایه امواج اولتراسونیک خواهیم داشت تا با مزایای آن بیشتر آشنا شویم.

نحوه کار دستگاه جرم گیری دندانپزشکی اولتراسونیک

دستگاه جرم گیر دندانپزشکی دارای یک هندپیس است و یک قلم سر هندپیس قرار می گیرد. این قلم دارای یک نوک است که نیروی مورد استفاده در جرم گیری را به دندان ها وارد می کند و سپس با استفاده از جت آب عمل خنک کردن انجام می شود. در دستگاه جرم گیر دندانپزشکی نوک قلم مخصوص برای جرم گیری به صورت ارتعاشی عمل می کند و از الگویی تنظیم شده، با توجه به نوع جرمگیر و درجه قدرت آن، پیروی می کند. دستگاه جرمگیر دندانپزشکی می تواند یک الگو شبیه به شکل عدد 8، خط منحنی یا بیضوی ایجاد کند. وقتی آب از قسمت بالای نوک قلم جرمگیر دندانپزشکی می گذرد، انرژی می گیرد و باعث ایجاد حفره شده و در نهایت باعث می شود تا عمل شستشو انجام شود. از آنجا که نوک قلم جرمگیر دندانپزشکی هنگام انجام کار گرم می شود، مهم است که اطمینان حاصل شود که با خنک شدن نوک دستگاه توسط آب، نوک قلم به راحتی روی دندان ها حرکت می کند و بیش از حد داغ نشود.

توصیه می شود که هر دندان حداقل در مدت زمان 10 ثانیه جرمگیری شود و فشار استفاده از آن نباید بیش از یک بار باشد. این نکته را به یاد داشته باشید که هنگامی که نوک قلم به شدت روی دندان فشار داده شود، لرزش آن متوقف می شود و کارایی آن در تمیز کردن کاهش می یابد. همچنین با اعمال فشار زیاد، نوک قلم ممکن است گرما را فقط در یک ناحیه متمرکز کند که این عمل ممکن است به پالپ آسیب برساند. روش صحیح جرمگیری انتخاب چهار یا سه دندان و جرم گیری آن ها به صورت همزمان، به منظور کاهش گرمای بیش از حد یک دندان، می باشد.

در نوک قلم برای کاهش دما از فرآیند شستشو استفاده شده است. جریانی از آب حاوی دهانشویه ضد باکتری از نزدیک نوک قلم دستگاه جاری می شود تا گرمای نوک قلم دستگاه جرمگیر دندانپزشکی را کاهش دهد و مواد زائد را از ناحیه ای که تحت درمان قرار گرفته است، پاک کند. نوک قلم ارتعاشی باعث می شود که آب به صورت حباب های کوچک بشکند و این همان چیزی است که به آن کاویتاسیون می گویند. این عمل دیواره باکتری ها را جدا می کند و به ایجاد محیطی که برای باکتری های مضر چندان خوشایند نیست، کمک شایانی می کند. جدیدترین اینسرت‌ ها بلند تر و نازک‌ تر هستند و می‌ توان از آن‌ ها برای تمیز کردن کیست های زیر لثه‌ ای با برهم زدن و از بین بردن پلاک زیر لثه در حین شستشوی این ناحیه استفاده کرد. وقتی نوک قلم دستگاه جرمگیر دندانپزشکی نازک‌ تر باشد، عملکرد دقیق‌ تری دارد.

دلایل اهمیت جرمگیری

پس از جرمگیری و تمیز کردن دندان ها توسط دستگاه جرمگیر دندانپزشکی در مطب های دندانپزشکی، فرد احساس تازگی می کند و دندان های او درخشان تر به نظر می رسند. با این حال، تمیز شدن دندان ها تنها ظاهر ماجراست. در واقع جرمگیری روشی برای پیشگیری و درمان بیماری های لثه می باشد و مطالعات زیادی وجود دارد که نشان می دهد بین سلامت کلی سیستماتیک و سلامت پریودنتال ارتباط مشخص و مستقیمی وجود دارد. این بدان معناست که جرمگیری و تمیز کردن منظم دندان ها برای تمام بدن مفید می باشد.

با گذشت زمان، پلاک های دندانی به همراه لکه هایی در سطح دندان ها ایجاد می شوند. جرم های دندانی که به عنوان پلاک دندان نیز شناخته می شوند را می توان به آسانی در زیر و بالای خط لثه یافت. انجام یک جرمگیری کامل توسط دستگاه جرمگیر دندانپزشکی به تمیز کردن چنین موادی کمک می کند و باکتری هایی را که باعث پوسیدگی دندان ها می شوند، دور نگه می دارد. تمیز کردن دندان ها معمولاً با استفاده از روشی غیر جراحی به نام جرم گیری دندان انجام می شود و گاهی به آن دبریدمان ریشه نیز می گویند. جرمگیری دندان یک روش بدون درد است و فقط از ابزارهای کوچک برای برداشتن رسوب از سطح دندان استفاده می شود. قبلا جرم گیری با استفاده از ابزارهای دستی انجام می شد، اما اکنون می توان از دستگاه جرمگیر دندانپزشکی اولتراسونیک برای دستیابی به نتایج بهتر و سریع تر استفاده کرد. حتی اگر دستگاه جرمگیر دندانپزشکی اولتراسونیک در انواع مختلفی یافت شود، در نهایت همه آن ها به یک شکل عمل خواهند نمود.

مقایسه دستگاه جرمگیر دندانپزشکی اولتراسونیک در مقایسه با جرم گیری دستی

با توجه به مطالعات انجام شده، مشخص شده است که جرمگیری دندان ها با استفاده از دستگاه جرمگیر دندانپزشکی اولتراسونیک در مقایسه با جرم گیری دستی حداقل یک سوم زمان کمتری می برد. این بدان معناست که فرد در هنگام نشستن روی صندلی به زمان کمتری نیاز دارد. افراد ترجیح می‌ دهند به جای جرمگیر دستی، با یک دستگاه جرمگیر دندانپزشکی اولتراسونیک درمان شوند، زیرا تکنسین‌ ها نیروی کمتری استفاده می‌ کنند. هنگام استفاده‌ از دستگاه جرم گیری دندانپزشکی اولتراسونیک، فقط نوک قلم آن می تواند برای مدت کوتاهی سطح دندان را لمس کند.

با استفاده از کوچکترین نوک قلم موجود در دستگاه جرمگیر دندانپزشکی اولتراسونیک می توان از شر تارتار و پلاک های اطراف خط لثه خلاص شد. این کار هیچ ناراحتی برای بیمار تحت درمان ایجاد نمی کند در حالی که منجر به تمیز کردن بهتر و عمیق تر دندان ها می شود. در برخی موارد ممکن است در ابتدا از دستگاه جرمگیر دندانپزشکی اولتراسونیک استفاده شود و اگر هنوز قسمت‌ های لکه‌ داری روی دندان ها باقی بماند، در مرحله دوم، جرمگیری به صورت دستی انجام شود.

چرا استفاده از تکنیک مسواک زدن BASS مهم است؟

در ابتدای پاسخ به این سوال به توضیح مختصری در مورد تکنیک مسواک زدن باس می پردازیم. یکی از متداول‌ ترین تکنیک‌ ها، مسواک زدن به روش باس می باشد. این تکنیک برای جلوگیری از التهاب لثه بسیار مفید است. در این روش با استفاده از براش مسواک می‌ توانید پلاک دندان (که معمولا به عنوان زیست‌ لایه یا بیوفیلم شناخته می‌ شود) را از زیر لثه‌ ها پاک کنید. بسیاری از افراد از بیماری های مرتبط با پلاک و التهاب لثه رنج می برند، حتی برای افرادی که می گویند دندان های خود را مرتباً تمیز می کنند. مشخص شده است که مشکل در تکنیک مسواک زدن می باشد.

بیشتر اوقات، دندانپزشکان استفاده از تکنیک BASS اصلاح شده را به بیماران خود توصیه می کنند، اما تکنیک های دیگری نیز وجود دارد که ممکن است بسته به وضعیت بیمار ترجیح داده شود. طبق بررسی ها مشخص شده که برای دستیابی بیماران و سایر افراد به پاکسازی اصولی دهان و دندان ها، آن ها باید مهارت های مسواک زدن درست را بیاموزند. معمولا دندانپزشکان تکنیک باس اصلاح شده را به بیماران خود آموزش می دهند زیرا پلاک را در سطح بالایی، به خصوص در حاشیه لثه، از بین می برد و از ضایعات پریودنتال جلوگیری می کند.

مزایای استفاده از دستگاه جرمگیر دندانپزشکی اولتراسونیک

• با استفاده از یک دستگاه جرم‌گیر دندانپزشکی اولتراسونیک، متخصصان بهداشت می‌ توانند جرم‌ بین دندان‌ ها و لثه‌ ها را در قسمت های عمیق آن ها که با ابزار دستی غیرقابل دسترسی هستند (۴ میلی‌ متر یا بیشتر) حذف کنند.
• دستگاه های جرمگیر دندانپزشکی اولتراسونیک دارای نوک های قابل تعویض و طراحی شده ای هستند که می توانند به کنج ها و گوشه های غیر قابل دسترس نفوذ کنند.
• از آنجایی که هیچ لبه برشی تیز و صدای «خراش» وجود ندارد، بسیاری از بیماران در هنگام جرم‌گیری اولتراسونیک راحت‌ تر از جرم‌گیری با ابزار های دندانپزشکی دستی هستند.
• جرم‌گیری با استفاده از دستگاه جرمگیری دندانپزشکی اولتراسونیک سریع‌ تر از جرم‌گیری دستی است، و به متخصص بهداشت زمان بیشتری می‌ دهد تا در پایان جلسه با بیمار صحبت کند و به او آموزش های لازم را بدهد.
• جرم گیری التراسونیک از نظر ارگونومیکی مناسب تر است، زیرا ارتعاش قدرت محور آن، جایگزین نیاز به اعمال فشار جانبی بر روی ابزار، برای حذف پلاک می شود.

این مزایا سیستم‌ های اولتراسونیک مانند اتواسکیلر سازگار با Cavitron را به روش انتخابی برای بسیاری از عمل‌ های دندانپزشکی تبدیل کرده است و جایگزین روش‌ های دیگر جرم‌گیری قدرت محور شده است. با این حال، جرم گیری اولتراسونیک برای همه بیماران مناسب نیست. قابل ذکر است که جرم گیری اولتراسونیک هرگز برای فردی که دارای ضربان ساز قلب است، استفاده شود. علاوه بر این، برخی از بیماران نسبت به استفاده از جرم‌ گیرهای قدرت‌ محور نگران هستند و ترجیح می‌ دهند که متخصص بهداشت آنها با استفاده از ابزارهای دستی جرم‌ گیری را برایشان انجام دهد.

اگر به درستی از دستگاه جرمگیر دندانپزشکی اولتراسونیک استفاده شود بسیار موثرتر و سریع تر از روش جرمگیری دستی می باشد. فقط در کمترین زمان ممکن یک لمس سبک روی دندان ایجاد می شود و جرمگیری انجام می شود. همچنین کار زیر لثه را می توان با استفاده از نوک قلم مناسب برای این کار انجام داد. این روش به عنوان روشی بسیار توصیه شده در جرمگیری و تمیز کردن دندان ها از نظر راحتی، ایمنی و اثربخشی شناخته می شود.

چالش های استفاده از دستگاه جرمگیر دندانپزشکی اولتراسونیک

اگر در هنگام کار با دستگاه جرمگیر دندانپزشکی اولتراسونیک مراقبت بیشتری انجام نشود، ممکن است به دندان ها آسیب وارد شود. به یاد داشته باشید نوک های قلم استاندارد شکل beavertail در زیر لثه استفاده نخواهد شد، فقط نوک های قلم با شکل خاص برای این کار مجاز می باشند. همچنین باید به این نکته توجه داشت که هنگام از بین رفتن فشار آب، هندپیس ها و نوک قلم ها ممکن است در طول عمل بسیار گرم شوند؛ در نتیجه همواره در استفاده از دستگاه جرمگیر این مورد باید بررسی شود.

مقایسه جرم گیرهای مغناطیسی و پیزوالکتریک

همانطور که گفته شد جرم‌ گیر های اولتراسونیک توسط یکی از دو نوع ژنراتور مغناطیسی و پیزوالکتریک هدایت می‌ شوند. هر دو این روش ها می توانند موثر باشند، اما یک منحنی یادگیری در ارتباط با هر یک وجود دارد. یک جرم گیر اولتراسونیک پیزوالکتریک از مبدل‌ هایی برای تبدیل الکتریسیته به انرژی مکانیکی، با استفاده از موادی مانند کریستال‌ های کوارتز، استفاده می‌ کند. این دستگاه انرژی الکتریکی را می فرستد تا مواد داخل هندپیس را فعال کند و نوک ابزار را با سرعت 28000 تا 35000 سیکل در ثانیه به ارتعاش درآورد. نوک قلم در یک حرکت رفت و برگشت می لرزد و فقط کناره های جانبی آن فعال هستند. در مقابل جرم گیر های اولتراسونیک مغناطیسی مانند Autoscaler با انتقال انرژی الکتریکی به اجزای فلزی در هندپیس، حرکت ارتعاشی ایجاد می‌ کنند. نوک جرمگیر در یک حرکت بیضوی با سرعت 25000 تا 30000 سیکل در ثانیه عمل می کند. بر خلاف جرم گیر پیزوالکتریک، تمام بخش های نوک جرمگیر در یک دستگاه مغناطیسی فعال هستند.

نتیجه گیری

حال که در خصوص کاربرد و انواع دستگاه جرمگیر دندانپزشکی مطالبی را آموختید می توانید نوع مناسب را برای تجهیز مطب خود خریداری نمایید. در خرید تجهیزات دندانپزشکی همواره فروشنده ای معتبر را انتخاب کنید تا در صورت بروز هر گونه مشکل بتوانید به سرعت پیگیری کرده و دغدغه ای در این خصوص نداشته باشید. توجه داشته باشید که ممکن است به دلیل حضور تعداد مراجعان زیاد جرمگیری به روش سنتی زمان زیادی را از شما بگیرد، در این صورت بهترین گزینه استفاده از جرمگیر های التراسونیک می باشد.