جرم گیری دندان به چه روش هایی صورت می گیرد؟
تمیز کردن دندان ها بخش مهمی از مراقبت‌های دهان و دندان است. این کار معمولا به کمک دستگاه جرم گیری دندان انجام می‌شود و به از بین بردن پلاک و جرم از روی دندان‌ها کمک می‌کند و می‌تواند به جلوگیری از بیماری لثه و سایر مشکلات دندانی کمک کند. چهار سطح برای تمیز کردن دندان ها وجود دارد: تمیز کردن پیشگیرانه، جرمگیری و تسطیح ریشه، تمیز کردن لثه ها و دبریدمان کلی. این چهار نوع روش جرمگیری دندان از نظر هدف و میزان پلاک و جرمی که از بین می‌برند، متفاوت هستند. در این مقاله، ابتدا در مورد مزایای انواع روش جرم گیری دندان ها، تعداد دفعات انجام آنها و چهار نوع اصلی روش جرمگیری دندان ها صحبت خواهیم کرد.
مزایای جرمگیری دندان ها
جرمگیری دندان ها بخش مهمی از مراقبت های دهان و دندان است. درست مانند مسواک زدن و نخ دندان کشیدن که روزانه پلاک را از روی دندان های شما پاک می کنند، جرمگیری دندان ها با کمک دندانپزشک به شما این امکان را می‌دهد که پلاک و جرم را از روی دندان ها پاک کنید. جرمگیری دندان ها همچنین با کمک به حفظ سلامت لثه ها و دندان‌ها، سلامت کلی دهان و دندان شما را بهبود می بخشد و می تواند به جلوگیری از بیماری لثه و سایر مشکلات دندانی کمک کند.
صرف نظر از سطح فعلی سلامت دهان و دندان، هر کسی می تواند از انواع روش های جرمگیری دندان ها بهره مند شود. حتی افرادی که از سلامت دهان و دندان بسیار خوبی برخوردارند نیز می توانند از روش های جرم گیری دندان ها استفاده کنند. جرم گیری دندان ها که به کمک ابزارهای مختلف از جمله دستگاه جرمگیری دندان انجام می شود باید برای اکثر افراد هر شش ماه یکبار انجام شود. با این حال، اگر بیمار شما مشکل بیماری لثه یا سایر مشکلات دندانی دارد، شما ممکن است جرم گیری های مکرر در فواصل زمانی خاص را به او توصیه کنید. در ادامه مقاله به بررسی این مسئله خواهیم پرداخت.
چهار روش جرم گیری دندان
چهار روش جرمگیری دندان وجود دارد: تمیز کردن پیشگیرانه، جرم گیری و تسطیح ریشه، تمیز کردن لثه ها و دبریدمان.
جرمگیری پیشگیرانه
جرم گیری پیشگیرانه، که به عنوان جرم گیری روتین نیز شناخته می شود، رایج ترین نوع جرم گیری دندان است. وقتی به دندانپزشک مراجعه می کنید، احتمالاً انتظار دارید که این نوع جرم گیری برای شما انجام شود. در این نوع جرم گیری از جرم گیر دندان برای از بین بردن پلاک و جرم از جلو، عقب و کناره های دندان های شما استفاده می شود. توصیه می‌شود جرم گیری پیشگیرانه هر شش ماه یکبار انجام شود. اگرچه این نوع جرم گیری که معمولا به کمک ابزار های دستی انجام می شود می تواند پر سر و صدا باشد، اما معمولاً هیچ ناراحتی ایجاد نمی کند.
جرم گیری و تسطیح ریشه
جرم گیری و تسطیح ریشه، که به عنوان تمیز کردن عمقی نیز شناخته می شود، نوع کامل تری از تمیز کردن دندان است که برای درمان بیماری لثه استفاده می شود. مانند تمیز کردن پیشگیرانه، این روش شامل از بین بردن پلاک و جرم از دندان های شما در فرآیندی به نام جرم گیری است. با این حال، این نوع تمیز کردن، پلاک را از پاکت های لثه زیر خط لثه نیز پاک می کند. علاوه بر این، بخش دومی به نام تسطیح ریشه وجود دارد که سطوح ریشه دندان های شما را صاف می کند تا از تجمع پلاک در این نواحی در آینده جلوگیری شود. توصیه می شود که جرم گیری و تسطیح ریشه هر سه تا شش ماه یکبار، بسته به شدت بیماری لثه شما، انجام شود. جرم گیری و تسطیح ریشه معمولاً ناراحتی زیادی ایجاد نمی کند، اما در برخی موارد، ممکن است برای تکمیل آن به بی حسی موضعی و چندین جلسه مراجعه به دندانپزشک نیاز باشد.
تمیز کردن لثه ها
تمیز کردن لثه نوعی از تمیز کردن دندان است که روی افراد مبتلا به بیماری پیشرفته لثه انجام می‌شود تا از بدتر شدن عفونت جلوگیری شود. دلیل این امر این است که پریودنتیت قابل برگشت نیست و برای جلوگیری از پیشرفت عفونت به درمان نیاز دارد. مانند جرم گیری و صاف کردن ریشه دندان، تمیز کردن لثه شامل از بین بردن پلاک و جرم از دندان ها و لثه ها و همچنین صاف کردن سطوح ریشه دندان ها می شود. توصیه می شود تمیز کردن لثه تا زمانی که علائم مدیریت شوند، بیشتر انجام شود. شما به عنوان یک دندانپزشک مجرب باید بسته به شدت بیماری، به بیمارتان اطلاع دهید که این تمیز کردن ها چند وقت یکبار باید انجام شوند.
دبریدمان
دبریدمان کلی نوعی تمیز کردن دندان است که زمانی انجام می شود که جرمگیری معمولی دندان ها برای تمیز کردن دندان ها کافی نباشد. در طول تمیز کردن دبریدمان کلی، از ابزار الکتریکی یا دستگاه جرمگیر دندانپزشکی برای از بین بردن مقادیر زیادی پلاک و جرم از دندان های شما استفاده می شود.
این نوع تمیز کردن نادر است و معمولاً در مواردی انجام می شود که افراد هرگز به دندانپزشک مراجعه نکرده اند و بهداشت دهان و دندان را رعایت نکرده اند. دبریدمان کلی معمولاً فقط یک بار نیاز به انجام دارد و سپس می توان جرمگیری های منظم را برای حفظ نتایج انجام داد. این تمیز کردن ها معمولاً نیاز به بی حسی موضعی و چندین جلسه مراجعه به دندانپزشک دارند.
مراحل جرم گیری دندان
جرم گیری دندان یکی از رایج ترین انواع تمیز کردن دندان است و نوعی از بهداشت دندان را ارائه می دهد که شما به تنهایی نمی توانستید انجام دهید. بسیاری از ارائه دهندگان خدمات درمانی، عکس برداری با اشعه ایکس از دندان را انجام می دهند که به وضوح رسوبات زیر خط لثه را نشان می‌دهد و تصویر دقیقی از دندان های شما ارائه می دهد. دوره درمان شامل تراشیدن لایه های پلاک، جرم و سایر مواد مضر است که معمولاً به شرح زیر انجام می شود:
- معاینه اولیه دندانپزشکی: قبل از شروع، یک معاینه کوتاه دندانپزشکی برای تأیید میزان جرم، پلاک یا سایر تجمعاتی که سلامت دهان و دندان شما را تهدید می کنند، انجام خواهید داد. این کار فرصتی را برای بررسی هرگونه ناحیه مشکل دار که نیاز به توجه ویژه دارد، فراهم می کند.
- استفاده از بی حسی موضعی : بسته به روش جرمگیری دندان، یک بی حسی سبک، که معمولاً به شکل کرم موضعی است، ناحیه تحت درمان را بی حس می کند.
- جرمگیری: سپس از یک روش مناسب برای جرم گیری دندان های بیمار استفاده می‌کنید. سرقلم جرمگیر ممکن است کوچک به شکل قلاب باشد که به شما امکان می دهد تمام پلاک های موجود در پاکت پریودنتال لثه های بیمار را بتراشید. این ابزار به عمق پاکت نفوذ کرده و پلاک ها را از بین می برد و بسیار عمیق تر از مسواک زدن عمل می کند.
- صاف کردن: با استفاده از ابزاری به نام کورت دندانپزشکی، دندانپزشک یا متخصص بهداشت، لبه های ناهموار ریشه دندان های شما را صاف می کند. انجام این کار به این معنی است که لثه ها می توانند خیلی راحت تر و بدون هیچ گونه تجمع مضری به موقعیت اولیه خود بازگردند.
ابزارهای جرم گیری دندان
روش های مختلفی برای جرم گیری دندان ها وجود دارد که بسته به نیازهای بیمار و وضعیت دهان و دندان می توان از آن استفاده کرد. در ادامه به ذکر این روش های می پردازیم:
۱- جرمگیری با کمک ابزار های دستی
در این روش برای برطرف کردن جرم دندان ها از ابزارهای دستی از جمله آینه و اسکیلر (Scaler) استفاده می شود و پلاک دندان را با استفاده از ابزارهای دستی فلزی به نام جرم گیر و کورت تراشیده می شود. در واقع سر ظریف این وسایل به پلاکی که در زیر خط لثه به وجود آمده و مسواک شما به آن نمی‌رسد دسترسی پیدا می کند.
۲- جرم گیری اولتراسونیک
جرم گیر با روش اولتراسونیک، یک دستگاه جرمگیری دندان است که به کمک آن تارتار و پلاک دندان را از بین می برند. این دستگاه جرمگیری دندان با به وجود آوردن ارتعاشات مافوق صوت رسوبات کلسیفیه روی دندان را تجزیه می کند. دستگاه جرمگیری دندان اولتراسونیک از سه بخش اصلی تشکیل شده که شامل ویبراتور، پمپ خنک کننده و ژنراتور می‌شود. ویبراتور اولتراسونیک، بخشی مهم است زیرا از فرکانس اولتراسونیک برای حذف پلاک، جرم و مواد زائد از دندانی استفاده می کند. در برطرف کردن بیماری پریودنتال، یکی از بهترین فناوری های موجود، جرم گیری به روش اولتراسونیک است.
در حال حاضر دو نوع دستگاه جرمگیری دندان اولتراسونیک پیزوالکتریک و مغناطیسی‌استریکتیو وجود دارد اما به طور کلی هر دو نوع این دستگاه ها به یک شکل عمل می کنند. در مقایسه جرمگیر اولتراسونیک و اسکیلر دستی می توان گفت دقت جرم گیر اولتراسونیک بیشتر است.
۳- جرم گیری با لیزر
این روش جرم گیری دندان، روشی جدیدتر و پیشرفته تر است. در این روش از لیزر برای حذف جرم ها و باکتری ها استفاده می شود. جرم گیری با لیزر هنوز به طور کامل توسعه نیافته است. اما نشان داده شده که در درمان بیماری های لثه، این روش بسیار مفید است. در این روش ابتدا، از لیزر برای حذف کامل بافت لثه ملتهب و عفونی استفاده می شود. سپس از یک سری ابزار دندانپزشکی برای پاکسازی فیزیکی پلاک و جرم زیر خط لثه کمک گرفته می شود. در نهایت باید اطمینان حاصل شود که تمام سطوح دندان و ریشه عاری از پلاک هایی است که باکتری می تواند در آن باقی بماند. پس از انجام جرم گیری، بیمار باید دستورالعمل های مراقبتی در منزل، را رعایت کند. بافتی که با لیزر برداشته شده است نیز به مرور بهبود و بازسازی می شود.
۴- جرمگیری با مواد شیمیایی
در برخی موارد، می توان از مواد شیمیایی خاصی برای حل کردن جرم ها و پلاک ها استفاده کرد. این مواد معمولاً به صورت ژل یا محلول موجود هستند.
۵- جرمگیری با ترکیب روش ها
شما به عنوان یک دندانپزشک ممکن است ترکیبی از روش های بالا، مثلا استفاده از دستگاه جرم گیری دندان و مواد شیمیایی را برای دستیابی به بهترین نتیجه استفاده کنید.
نتیجه گیری
انواع روش های جرم گیری دندان و دستگاه جرم گیری دندان متناسب با نیازهای بیمار موجود است. جرمگیری دندان برای اکثر افراد باید هر شش ماه یکبار انجام شود، اما ممکن است برای افرادی که بیماری لثه دارند، نیاز به دفعات بیشتری باشد. جرم گیری بخش مهمی از بهداشت دهان و دندان است و می‌تواند به جلوگیری از پوسیدگی، بیماری لثه و سایر مشکلات دندانی کمک کند.
سوالات متداول
مراقبت منظم از لثه بسیار مؤثر است و جرم گیری و صاف کردن دندان گزینه خوبی برای افرادی است که بیماری لثه و سایر مشکلات دندانی دارند یا در معرض خطر بالای ابتلا به آن هستند. اگر آسیب قابل توجهی به دندان های بیمار وارد شده است، بیمارسیگاری است یا دیابت دارد، این موارد ممکن است بر اثربخشی درمان تأثیر بگذارد، که باید از قبل با بیمار در مورد آن صحبت کنید. جرم گیری دندان همچنین می تواند خطر نیاز به درمان های بیشتر در آینده را کاهش دهد، که ممکن است شامل درمان های فشرده تر، ناراحت کننده تر و گران تر مانند عصب کشی، کشیدن دندان و نیاز به نصب روکش باشد.
خیر. اگرچه ممکن است اینگونه به نظر برسد، جرم‌گ یری دندان به دندان های بیمار آسیب نمی رساند. این یک افسانه قدیمی است که هیچ پایه و اساس علمی ندارد. ناراحتی کوچک این روش در مقایسه با درد و ناراحتی ناشی از بدتر شدن مشکلات دندانی و لثه که درمان آن نیز بسیار گران تر خواهد بود، بسیار کمتر است. تا زمانی که بیمار از سایر جهات سالم باشد و هیچ بیماری زمینه ای نداشته باشد، تمام عوارض جانبی احتمالی ناشی از جرم گیری باید خفیف باشند و بعید است که مشکلی برای بیمار ایجاد کنند. یک مطالعه کامل که در سال ۲۰۲۱ که در مجله Science Direct منتشر شده است، بیان می کند که در استفاده از روش جرم گیری دندان، هیچ عارضه ای برای یک فرد سالم و عادی وجود ندارد. بنابراین هیچ مدرک مستقیمی وجود ندارد که نشان دهد جرم گیری باعث آسیب می شود.
