مواد تشکیل دهنده ایمپلنت چیست؟

ایمپلنت های دندانی راه حل شگفت انگیز دندانپزشکی مدرن هستند و به بیماران درمانی مادام العمر برای رفع مشکل دندان های از دست رفته‌ شان ارائه می‌دهند. این راه حل به اندازه دندان های خودشان خوب کار کرده و آسودگی خاطر را برای افراد فراهم می کند.اگر تصمیم گرفته اید از ایمپلنت به جای دندان واقعی خود استفاده کنید، کاملا منطقی است که این سوال برای شما پیش بیاید که جنس مواد ایمپلنت از چیست؟ در زیر به بررسی مواد ایمپلنت یا به طور دقیق تر مواد استفاده شده در هر یک از سه جزء ایمپلنت های دندانی می پردازیم تا بتوانید با کسب شناخت کافی از سلامت مواد ترمیم دندان خود مطمئن باشید.

قطعات ایمپلنت

در ابتدا لازم است در خصوص اجزای ایمپلنت به صورت مختصر توضیحاتی را ارائه دهیم. ایمپلنت دندان شامل موارد زیر است:

۱- پایه یا پیچ که در فک قرار داده شده است و برای ایجاد یک پایه محکم به استخوان متصل می شود.

۲- اباتمنت که به عنوان رابط بین پست و ترمیم عمل می کند.

۳- روکشی که به آن پروتز یا ترمیم می گویند و شبیه همان قسمت قابل مشاهده دندان طبیعی است. برای ایمپلنت “تاج” می تواند یک تاج واقعی یا یک پل یا پروتز باشد.

مواد استفاده شده برای هر جزء ایمپلنت

در ادامه در خصوص موادی که برای تولید هر جزء از ایمپلنت استفاده می شود، مطالبی را با جزئیات کامل می خوانید.

مواد پست ایمپلنت

دو ماده اصلی برای پست های ایمپلنت استفاده می شود که شامل تیتانیوم و زیرکونیوم است. تیتانیوم به دلیل استحکام بالا، وزن سبک، دوام، مقاومت در برابر خوردگی و زیست سازگاری از سال 1981 به عنوان مواد ایمپلنت های دندانی استفاده می شود. زیست سازگاری به این معنی است که تیتانیوم به خوبی با بافت لثه اطراف یکپارچه می شود.

لازم به ذکر است که “تیتانیوم” که اغلب در پست ها استفاده می شود از نظر فنی آلیاژ تیتانیوم است؛ به عبارت دیگر، تقریباً 90٪ از ترکیب پایه ایمپلنت از فلز تیتانیوم است و ۱۰٪  دیگر آن از مخلوط سایر فلزات است. دلیل اینکه در مواد ایمپلنت به جای تیتانیوم خالص از آلیاژ تیتانیوم استفاده می شود این است که آلیاژ تیتانیوم محکم تر از نوع خالص آن است و قادر به پاسخگویی در شرایطی است که دندان ها باید با آن مواجه شوند. علت اینکه در ساخت پایه ایمپلنت از زیرکونیوم بجای آلیاژ تیتانیوم استفاده می شود این مورد است که ممکن است برخی از بیماران آلرژی فلزی داشته و به فلز تیتانیوم واکنش آلرژیک نشان دهند. علاوه بر این، فلزات دیگری که ممکن است در آلیاژ تیتانیوم استفاده شوند فلزاتی مانند آلومینیوم و وانادیم هستند. وجود بیش از حد این فلزات در بدن می تواند یک مسئله جدی پزشکی ایجاد کند. همچنین باکتری های اطراف ایمپلنت باعث خوردگی این فلزات می شوند.

مقایسه آلیاژ تیتانیوم و زیرکونیوم در مواد ایمپلنت

تحقیقات برای حمایت استفاده از تیتانیوم در پست های ایمپلنت ادامه دارد، اما برای کسانی که نگران واکنش های آلرژیک هستند، زیرکونیوم به دلیل رنگ سفید آن، نسبت به تیتانیوم، طبیعی تر است و حتی در برابر خوردگی و پلاک مقاوم تر است. معایب زیرکونیوم شامل هزینه بالاتر، استحکام شکست کمتر و سازگاری کمتر برای سناریوهای مختلف دندانی نسبت به پست های تیتانیوم می باشد.

مواد اباتمنت

همانند پست های ایمپلنت، اباتمنت ها معمولاً از تیتانیوم و زیرکونیوم ساخته می شوند. از آنجایی که اباتمنت در دهان بیشتر از پست دیده می شود، ممکن است زیرکونیوم به طور قابل توجهی بر تیتانیوم ترجیح داده شود.

به طور کلی تیتانیوم، زمانی که بیمار در حال تعویض یک دندان تکی در ناحیه پشت (خلفی) دهان است، انتخاب خوبی است و این گزینه رایج ترین سناریو ایمپلنت دندانی است. همچنین اگر فردی دارای خط لبخند کم و لثه های ضخیم است و استفاده از ماسک می تواند به کمتر دیده شدن اباتمنت کمک کند، تیتانیوم می تواند انتخاب مناسبی باشد. به طور کلی هنگامی که جایگزینی دندان در قسمت جلویی (قدامی) دهان قرار دارد، اباتمنت های زیرکونیایی با سایه و سفارشی بسیار ایده آل هستند.

یکی دیگر از مواد ایمپلنت که در اباتمنت به کار می رود نوعی پلیمر ترموپلاستیک به نام پلی اتر اتر کتون (PEEK) اسن که یک نوآوری جدید می باشد و نویدبخش کاربرد آن در صنایع مختلف از جمله دندانپزشکی است. اگرچه هنوز PEEK از محبوبیت تیتانیوم و زیرکونیوم برخوردار نیست، اما دندانپزشکان زیادی به دلیل دوام عالی، رنگ طبیعی و زیست سازگاری آن با بافت سخت و نرم دهان، شروع به استفاده از آن کرده اند.

مواد پروتز یا ترمیم ایمپلنت

هنگامی که صحبت از مرحله نهایی ایمپلنت می شود، سرامیک محبوب ترین ماده است و پرسلن رایج ترین نوع سرامیک است. پرسلن ماده ای است که بیشتر شبیه دندان طبیعی به نظر می رسد، اگرچه بیشتر مستعد ایجاد حساسیت دندانی است و گزینه گران تری نسبت به بسیاری از مواد ایمپلنت است. شاخه ای از ترمیم های تمام سرامیکی نیز وجود دارند که از جنس پرسلن ترکیب شده با فلز (PFM) هستند.

این ماده با استفاده از ترکیب فلزات گرانبها (40% طلا با پالادیوم، پلاتین، نقره و غیره)، فلزات نیمه قیمتی (25% با قلع، کبالت، روی و غیره) و یا فلزات غیر گرانبها (کبالت، کروم، تنگستن و غیره) به عنوان هسته پروتز، زیبایی پرسلن را با دوام فلز ترکیب می کند. یک اشکال احتمالی مواد ایمپلنت با جنس PFM خط خاکستری فلزی است که در صورت عقب نشینی لثه ها می تواند روی لثه ظاهر شود. در حالی که روکش‌های PFM ارزان تر از تمام انواع چینی‌ آن هستند، خطر وجود آلرژی به فلز، مشابه پست های ایمپلنت را به همراه دارند. برای حل این مشکل در پروتز دندان از PFM با روکش سرامیکی استفاده می کنند تا ظاهری کاملا شبیه به دندان و بسیار زیبا داشته باشد؛ اگر چه تطبیق رنگ این مواد ایمپلنت با دندان های دیگر کمی دشوار است و هزینه بیشتری دارد.

یکی دیگر از گزینه های مواد ایمپلنت برای پروتز، شیشه سرامیک لیتیوم دی سیلیکات به نام IPS e.max است. e.max که می‌ تواند در روکش‌ ها، بریج‌ ها و اباتمنت‌ های هیبریدی استفاده شود، جایگزینی با مقاومت بالا برای زیرکونیا با قابلیت تطبیق دقیق سایه دندان و عملکرد طولانی مدت است. البته تاج های تمام فلزی مانند طلا تمام ریخته گری، که ماندگاری بالایی دارد و در برابر شکستگی و تراشه مقاوم است، نیز وجود دارند. قیمت بالای فلزات گرانبها و این واقعیت که آنها شبیه دندان های واقعی نیستند، آنها را برای ایمپلنت هایی در مکان های دور از دید دهان، یعنی دندان های آسیاب، تبدیل به بهترین گزینه می کند.

در نهایت، روکش های دندانی تمام رزین گزینه ای مقرون به صرفه هستند، اما از آنجایی که نسبت به PFM مستعد شکستگی هستند، استفاده از آنها به روکش های موقت محدود می شود. با این حال، وقتی صحبت از پروتز به میان می‌ آید، رزین آکریلیک جایگزین سبک‌ تر و ارزان‌ تری برای دندان‌ های مصنوعی چینی است.

آیا مواد ایمپلنت دندان ایمن هستند؟

از آنجایی که ما در مورد خطراتی مانند آلرژی صحبت کرده ایم، ممکن است این سوال برای شما پیش آید که چه استانداردهای ایمنی برای مواد ایمپلنت وجود دارد؟ سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) مسئول نظارت بر ایمنی سیستم های ایمپلنت دندانی است. FDA به نوبه خود بر استاندارد های اجماع بین المللی مانند سازمان بین المللی استاندارد (ISO)، ASTM بین المللی و موسسه استاندارد ملی آمریکا (ANSI) در ارزیابی سیستم های جدید ایمپلنت دندان برای بازار متکی است.

استانداردهای ایمنی مواد ایمپلنت متعدد هستند و مواردی مانند تست فرسایش، آزمایش ضریب کشسان، تست تحمل فشار و … را شامل می شود. در این آزمایش‌ها، مواد ایمپلنت در سخت ترین حالت قرار گرفته و تا حداکثر فشار و فراتر از آن، در محیط های مشابه دهان، ارزیابی می‌ شوند. همچنین آزمایش زیست سازگاری برای نشان دادن اینکه استفاده از یک ماده باعث ایجاد عوارضی مانند تحریک یا واکنش آلرژیک در بیشتر افراد می شود یا نه، انجام می شود.

جمع بندی

با در نظر گرفتن همه موارد، احتمالا اکثر بیماران با مواد ایمپلنت از جنس تیتانیوم یا زیرکونیوم مواجه خواهند شد، زیرا این دو مورد جزء استاندارد های صنعت هستند. اما دندانپزشک شما می تواند همه گزینه ها را با شما در میان بگذارد و از بودجه شما، سن شما، سلامت دندان هایتان یا این شرایط که آیا دندان هایتان را به هم می سایید و موارد دیگر را در نظر بگیرد. هر کدام از این عوامل ممکن است شما را به کاندیدای خوبی برای استفاده از دیگر مواد، تبدیل کند.