تجهیزات دندانپزشکی موجود در مطب دندانپزشکان شامل طیف گسترده ای می شود. هر دندانپزشک نیاز است تا اطلاعات کافی در خصوص هر ابزار داشته باشد تا در هنگام خرید تجهیزات دندانپزشکی بهترین انتخاب را داشته باشد. یونیت دندانپزشکی از جمله وسائل مورد استفاده و پرکاربرد در هر مطب دندانپزشکی است. در ادامه این مطلب در خصوص یونین دندانپزشکی و قطعات و کاربرد های آن اطلاعات کافی را بدست خواهید آورد.
یونیت دندانپزشکی چیست؟
یونیت دندانپزشکی یک صندلی تخصصی می باشد که برای استفاده در مطب دندانپزشکی طراحی شده است. یونیت دندانپزشکی برای استفاده بیمار در طول یک عمل دندانپزشکی استفاده می شود و در عین حال بستری راحت و مطمئن برای دندانپزشک جهت انجام کار را فراهم می کند.
یونیت دندانپزشکی معمولاً دارای طیف وسیعی از ویژگی ها و لوازم جانبی می باشد که به بهبود راحتی و تکیه گاه بیمار و همچنین افزایش کارایی و کیفیت مراقبت دندانپزشکی کمک شایانی می کند. این ویژگی ها به طور معمول شامل یک تکیه گاه قابل تنظیم، تکیه گاه بازو، کنترل پا، منبع نور، سیستم مکش و سینی ابزار یکپارچه می باشد.
معرفی اجزای یونیت دندانپزشکی
قسمت های اصلی یونیت دندانپزشکی را که در تصویر زیر برای شما مشخص کرده ایم مشاهده کنید. برای درک قسمت های اصلی یونیت دندانپزشکی با دقت به تصویر زیر توجه نمایید.
1. سیستم تحویل یونیت دندانپزشکی
سیستم تحویل یونیت دندانپزشکی بخشی از یونیت است که به رساندن هوا، آب، ساکشن و سایر مواد لازم به بیمار در طی یک عمل دندانپزشکی کمک می کند. در اصل مجموعه ای از لوله های هوا و آب، شلنگ ابزار، دریچه ها، بطری های ذخیره گاز و بطری های ذخیره آب می باشد که به صندلی دندانپزشکی متصل می شوند و طیف وسیعی از عملکردها مانند خنک کردن، تمیز کردن و خشک کردن دهان را ارائه می دهند. همچنین داروهای بیهوشی و یا انواع دیگر داروها و امکان تخلیه بزاق و سایر مواد زائد موجود در دهان را فراهم می کنند.
2. کنترل پنل و سینی ابزار
سینی ابزار یکی دیگر از قطعات مهم این یونیت می باشد. بخش های اصلی آن عبارتند از:
- بخش تنظیم پوزیشن مناسب برای صندلی یونیت شامل: بالا بردن، پایین آوردن و تنظیم زاویه صندلی یونیت دندانپزشکی
- کنترل ابزارهای مختلف جراحی (مانند هندپیس های دندانپزشکی با سرعت بالا و پایین، جرم گیری، سرنگ های سه طرفه، چراغ معاینه و بررسی عکس های رادیوگرافی و غیره)
- دستگاه مکنده بزاق و سایر مواد زائد درون دهان
- منبع تغذیه یونیت دندانپزشکی
- سینی ابزار که برای قرار دادن لوازم جراحی تعبیه شده است
3. سینی ابزار دستیار
سینی ابزار دستیار دندانپزشک یک سینی متصل به یونیت دندانپزشکی می باشد که به طور خاص برای استفاده دستیار دندانپزشک طراحی شده است. این سینی مکانی مناسب و در دسترس برای دستیار دندانپزشک فراهم می کند تا ابزار و مواد مورد نیاز برای عمل دندانپزشکی را در اختیار داشته باشد. سینی ابزار دستیار دندانپزشک معمولاً مجهز به سرنگ سه طرفه و دسته مکش قوی و ضعیف می باشد و برای دستیابی به عملکرد مکش بزاق به سیستم تخلیه کننده یونیت دندانپزشکی که حجم بالایی را شامل می شود، متصل می شود.
به هر حال، سیستم تخلیه کننده با حجم بالا، یکی از اجزای مهم و اساسی یونیت دندانپزشکی می باشد؛ زیرا بزاق، خون و سایر مواد زائد که جلوی دید دندانپزشک را در حین عمل می گیرد و مانع کار او می شود را از دهان خارج می کند و با این عمل به تمیز نگه داشتن حفره دهان کمک می کند. HVE معمولاً نزدیک دهان بیمار قرار می گیرد و توسط دستیار دندانپزشک با استفاده از پدال پا یا سوئیچ دستی عمل می کند. HVE به بهبود راحتی بیمار، کاهش خطر عفونت و افزایش کارایی کلی پروسه دندانپزشکی کمک می کند.
4. هندپیس بیمار
هندپیس بیمار نیز جزئی از سیستم تحویل یونیت دندانپزشکی می باشد که نزدیک به دهان بیمار قرار می گیرد. هندپیس معمولاً یک دستگاه کوچک و غیر اتومات است که دندانپزشک از آن برای هدایت هوا، آب یا مکش به دهان بیمار در طول یک عمل دندانپزشکی استفاده می کند.
هندپیس بیمار به دندانپزشک این امکان را می دهد تا به ناحیه هایی از دهان که به راحتی قابل دسترس نیستند، دسترسی پیدا کند و دقت و کنترل بیشتری را در حین عمل برای دندانپزشک فراهم می کند. هندپیس یک ابزار مهم برای دندانپزشک است، زیرا به افزایش راحتی بیمار و کاهش خطر آسیب یا ناراحتی در طی اقدامات دندانپزشکی کمک می کند.
5. اجکتور بزاق صندلی دندان
اجکتور بزاق یک دستگاه مکنده است که به سیستم تحویل یونیت دندانپزشکی متصل می شود. اجکتور برای بیرون کشیدن بزاق و سایر مواد زائد از دهان بیمار، در طول یک عمل دندانپزشکی، طراحی شده است. اجکتور بزاق معمولاً از یک لوله قابل انعطاف و یک سر مکش تشکیل شده است که در دهان بیمار قرار می گیرد. هنگامی که ساکشن فعال می شود، بزاق و مواد زائد را با قدرت مکش خود به بیرون می کشد و حفره دهان را تمیز نگه می دارد و دید بهتری برای دندانپزشک فراهم می کند. اجکتور بزاق معمولاً توسط دستیار دندانپزشک با استفاده از پدال پا یا سوئیچ دستی کار می کند.
این ابزار نقش مهمی را در حفظ محیط تمیز و خشک دهان در طی انجام مراحل دندانپزشکی ایفا می کند و به بهبود راحتی بیمار، کاهش خطر عفونت و افزایش کارایی کلی عمل پزشک کمک شایانی می کند.
6. سرنگ هوا و آب یا پوآر
سرنگ هوا-آب هندپیسی است که به سیستم تحویل یونیت دندانپزشکی متصل می شود و برای تامین و رساندن جریان کنترل شده هوا و آب به دهان بیمار در طول یک عمل دندانپزشکی استفاده می شود. سرنگ هوا-آب ابزار مهمی برای دندانپزشک می باشد زیرا به خنک کردن، تمیز کردن و شستشوی دهان بیمار و همچنین کنترل خونریزی و شستن مواد زائد کمک می کند. این سرنگ معمولاً دارای دو دکمه یا ماشه می باشد، یکی برای هوا و دیگری برای آب، که دندانپزشک می تواند به طور مستقل یا همزمان، از آن ها استفاده کند. همچنین به وسیله این سرنگ، جریان هوا و آب را می توان تنظیم کرد تا فشار و حجم مورد نیاز برای انجام عمل دندانپزشکی فراهم شود. سرنگ هوا-آب به کاهش خطر عفونت و افزایش کارایی عمل کمک می کند.
7. قطعات کاسپیدور یونیت دندانپزشکی
کاسپیدور یک حوضچه یا سینک کوچک است که به یونیت دندانپزشکی متصل می شود و به جهت جمع آوری و دفع بزاق و سایر مواد زائد در طول یک عمل دندانپزشکی مورد استفاده قرار می گیرد. کاسپیدور معمولاً در نزدیکی دهان بیمار قرار می گیرد و دستیار دندانپزشکی برای استفاده آن را با یک کلید یا پدال پا، برای شروع مکش و پاک کردن مواد زائد فعال می کند.
کاسپیدور یکی از اجزای کاربردی یونیت دندانپزشکی است، زیرا به حفظ یک محیط تمیز در طول عمل کمک می کند و خطر ابتلا به انواع عفونت ها را کاهش می دهد. از کاسپیدور همچنین می توان برای شستشو و تمیز کردن ابزار دندانپزشکی در حین عمل استفاده کرد که به اطمینان از استریل بودن ابزار و آماده بودن برای مرحله بعدی کمک می کند.
8. قطعات پشتی صندلی یونیت دندانپزشکی
پشت سری صندلی، جزئی از صندلی یونیت دندانپزشکی است که مکان مناسبی را برای قرارگیری سر و گردن بیمار در طول یک عمل دندانپزشکی فراهم می کند. پوزیشن تکيه گاه سر بیمار معمولاً قابل تنظیم می باشد و می توان آن را به گونه ای قرار داد که بدون در نظر گرفتن اندازه یا وضعیت بدن، جای راحتی را برای قرار گیری سر بیمار فراهم کند.
تکیه گاه سر بخش مهمی از صندلی یونیت دندانپزشکی است، زیرا به کاهش استرس بیمار و همچنین کاهش فشار روی گردن و شانه‌های بیمار کمک می‌کند و می‌تواند راحتی و آرامش او را در طول عمل تامین کند. همچنین یک تکیه گاه سر مناسب، می تواند امکان دید واضحی از دهان بیمار را برای دندانپزشک فراهم کند که این خود برای انجام درست و صحیح مراحل دندانپزشکی ضروری می باشد. برخی از پشتی‌های سر نیز دارای ویژگی‌های اضافی مانند بالشتک یا چراغ داخلی هستند که باعث افزایش راحتی بیمار و بهبود کیفیت مراقبت دندانپزشکی می شود.
9. دسته صندلی یونیت دندانپزشکی
تکیه گاه بازو بخشی از صندلی یونیت دندانپزشکی می باشد که محل مناسبی را برای قرارگیری بازوهای بیمار در طول یک عمل دندانپزشکی فراهم می کند. تکیه گاه دست معمولاً در نزدیکی کمر بیمار قرار می گیرد و قابل تنظیم است تا طول ها و اندازه های مختلف بازو به راحتی روی آن قرار بگیرد.
تکیه گاه قسمت موثر و مفیدی از صندلی یونیت دندانپزشکی است، زیرا به کاهش فشار روی بازوها و شانه های بیمار کمک می کند و می تواند راحتی و آرامش او را در طول عمل بهبود بخشد. همچنین تکیه گاه به جلوگیری از حرکت بازوهای بیمار یا تداخل در دسترسی دندانپزشک به دهان کمک می کند تا دندانپزشک بتواند به درستی عمل خود را انجام دهد.
10. قطعات کنترل پا یا فوت کنترل یونیت دندانپزشکی
این قطعه یک پدال یا کلید است که به یونیت دندانپزشکی متصل می شود و توسط پای دستیار دندانپزشک کنترل می شود و برای کنترل عملکردهای مختلف سیستم تحویل یونیت دندانپزشکی مانند فعال کردن مکش یا تنظیم جریان آب یا هوا استفاده می شود.
فوت کنترل ابزار مهمی برای دستیاران دندانپزشکی به شمار می رود، زیرا به آنها اجازه می دهد تا انواع عملکردها را بدون وقفه در انجام عمل دندانپزشکی یا استفاده از سوئیچ جداگانه انجام دهند که به افزایش کارایی و سرعت جریان عمل دندانپزشکی کمک می کند. همچنین این امکان را برای دستیار فراهم می‌کند که برای کنترل عملکردهای ضروری، بدون تلف کردن وقت یا دور کردن دست های دندانپزشک از بیمار، به کار خود ادامه دهد و در نتیجه راحتی و ایمنی بیمار بهبود می یابد. کنترل پا معمولاً به آسانی در اختیار پای دستیار دندانپزشک قرار می گیرد و افراد مختلف با ویژگی های متفاوت در اندازه پا، می توانند به آسانی از آن استفاده کنند.
11. چراغ معاینه یا منبع نور یکپارچه
این چراغ یک سیستم روشنایی است که در یونیت دندانپزشکی تعبیه شده است و در طول یک عمل دندانپزشکی، نور روشن و ثابتی را به دهان بیمار می تاباند و امکان دید واضح و مناسب را از دهان بیمار برای دندانپزشک فراهم می کند تا بتواند به درستی و با دقت بیشتری مراحل عمل دندانپزشکی را انجام دهد.
منبع نور یکپارچه معمولاً از مجموعه ای از چراغ ها تشکیل می شود که در نزدیکی صورت و دهان بیمار قرار می گیرد و می توان پوزیشن آن را به راحتی تنظیم کرد تا میزان نور لازم برای عمل و دید بهتر را فراهم کند. همچنین برخی از این چراغ ها دارای ویژگی های اضافی مانند دمای رنگ قابل تنظیم یا سیستم بزرگنمایی داخلی هستند که می تواند دید دندانپزشک را بیشتر کرده و کیفیت مراقبت دندانپزشکی را بهبود ببخشد. چراغ معاینه یکی از اجزای مهم صندلی دندانپزشکی است، زیرا به بهبود راحتی بیمار، کاهش فشار و خستگی چشم و افزایش کارایی و کیفیت کلی عمل دندانپزشکی کمک می کند.
12. دوربین دهانی یونیت دندانپزشکی
دوربین دهانی یک دستگاه کوچک دستی می باشد که در دندانپزشکی برای ثبت تصاویر از دهان و دندان های بیمار استفاده می شود. دوربین دهانی به کامپیوتر یا مانیتور متصل می شود و تصاویری با وضوح بالا نمایش می دهد که دندانپزشک می تواند برای تشخیص و درمان مشکلات دندانی از آنها استفاده کند.
دوربین دهانی ابزار مهمی برای دندانپزشکان به شمار می رود، زیرا به آنها این امکان را می دهد تا دید واضح و دقیقی از دهان، دندان ها و بافت های اطراف بیمار داشته باشند که این می تواند به بهبود تشخیص و برنامه ریزی درمانی آنها کمک کند. دوربین دهانی همچنین دندانپزشک را قادر می سازد تا تصاویری را با بیمار به اشتراک بگذارد که می تواند به او در مورد سلامت دندان ها و درمان های توصیه شده، آموزش دهد.
دوربین دهانی معمولاً نزدیک دهان بیمار قرار می گیرد و توسط دندانپزشک یا دستیار دندانپزشک کنترل می شود. برخی از دوربین‌های دهانی نیز دارای ویژگی های اضافی هستند، مانند توانایی فیلم‌برداری یا بزرگنمایی در مناطق خاصی از دهان، که می تواند در روند تشخیص و درمان موثر واقع شوند.
معرفی جزئی تابلت(میز دستیار) یونیت
اجزای تابلت یونیت دندانپزشکی با توجه به نوع یونیت متفاوت هستند، اما برخی از ویژگی ها در همه آنها مشترک است. همانطور که در ابتدای مقاله نیز گفته شد تابلت بخش اصلی و مهم یونیت دندانپزشکی است و از وسایل مهم و حیاتی در هر مطب دندانپزشکی به شمار می آید.
تابلت یونیت دندانپزشکی همان میز دستیار یا میز کنترل دندانپزشک است. وسایل مهم و حیاتی در حین عمل جراحی دندانپزشکی برای در دسترس بودن بر روی تابلت قرار می گیرند. حتی اگر کاملترین لیست تجهیزات دندانپزشکی را در دست داشته باشید، باید به تابلت یونیت و توانایی های آن واقف باشید.
یونیت ها و خصوصا تابلت های دندانپزشکی بر اساس اتصال اینسترومنت های چرخشی و پوآر آب و هوا به یونیت، شامل دو مدل می باشند که هر کدام از این مدل ها مزایا و معایب خاص خود را دارند.
تابلت یونیت شلنگ از بالا
در این مدل، اینسترومنت ها و ابزارها از بالا بر روی تابلت یونیت قرار گرفته اند و اصطلاحا آویزان می باشند. اگر تجربه کار با این مدل را دارید قبل از خرید یونیت، به این نکته توجه زیاد داشته باشید.
تابلت یونیت شلنگ آویز
تابلت یونیت شلنگ آویز از انواع سنتی تر هستند که در این مدل تابلت ها، ابزارها با رابط هایی کویلی یا مارپیچ (بصورت سیم تلفن) به یونیت متصل می شوند. در این مدل امکان افتادن ابزار بر روی زمین وجود دارد.
بخش عمده یک تابلت را دکمه های آن تشکیل می دهد که هر کدام عملکردی دارند و کمک دست دندانپزشک هستند.
اجزای اصلی تابلت یونیت دندانپزشکی
کنترل بلوک: کنترل بلوک، قسمتی است که کار تقسیم، قطع و وصل و انتقال آب و هوا به اینتسرومنت‌ها را بر عهده دارد و از اجزای اصلی تابلت یونیت دندانپزشکی به شمار می رود. سیستم این بخش به صورت کاملا پنوماتیکی است. در رایج ترین نوع یونیت ها با فشار دادن پدال، شیر پنوماتیک، آب را به قسمت کنترل بلوک رسانده و با برداشتن اینسترومنت از سر جایش ایرسوئیچ، هوای پشت دیافراگم کنترل بلوک را آزاد کرده که باعث شروع به کار آن اینسترومنت خواهد شد.
پدال: پدال پا در قسمت پایینی یونیت قرار دارد. پدال پا به سایر اجزای تابلت یونیت دندانپزشکی، یعنی هندپیس ها متصل است. بدین شکل با استفاده از پدال، می توان هر کدام از قسمت های هندپیس ها را کنترل کرد.
تنظیم کننده چرخش توربین: تنظیم کننده چرخش توربین یکی از بخش های بسیار مهم اجزای تابلت یونیت دندانپزشکی می باشد. قدرت چرخش آنگل های یونیت دندانپزشکی به وسیله این ابزار تعیین می شود. آنگل ها انواع و کاربرد مختلفی دارند. برای مثال بعضی از آنها نقش مته را داشته و برای سوراخ و ترمیم کردن دندان استفاده می گردند.
تنظیم ارتفاع: تنظیم ارتفاع صندلی یونیت نیز یکی از مواردی است که از طریق تابلت یونیت دندانپزشکی قابل انجام است. به وسیله این دکمه جهت یونیت دندانپزشکی را مشخص می کنیم. یونیت ها می توانند در جهت بالا و پایین حرکت کنند و متناسب با نیاز دندانپزشک تنظیم شوند.
دکمه حرکت صندلی: دکمه حرکت صندلی جهت راحتی کار دندانپزشک و البته بیمار بر روی تابلت یونیت قرار گرفته است. صندلی می تواند به سمت جلو و عقب برود. این دکمه یکی از دکمه های پر استفاده است.
کراشوار و دکمه تنظیم درجه حرارت آن در یونیت: کلید کراشوار از مهمترین اجزای تابلت یونیت دندانپزشکی به شمار می رود. کراشوار همان کاسه ای است که بیمار می تواند در آن دهان خود را شستشو دهد. به وسیله دکمه کراشوار می توان حرارت آب ورودی و خروجی از کراشوار را هم مشخص کرد. بسته به نیاز دندانپزشک آب می تواند سرد و یا گرم باشد.
کلید های خاموش و روشن کردن و حرکت صندلی به سمت صفر: کلید مهم دیگر است که در تابلت یونیت دندانپزشکی وجود دارد و کار خاموش و روشن کردن و البته حرکت به نقطه صفر را دارد. این دکمه همچنین باعث ریخته شدن آب از دوش لیوان پر کن هم می شود.
پوآر آب و هوایی: پوآرها، گرچه با شلنگ به تابلت متصل هستند، اما عملکرد مستقل دارند که با دکمه هایی که بر رویشان قرار دارد، خاموش و روشن می شوند.
هولدرها: هولدرها دیگر جزء مهم در تابلت یونیت دندانپزشکی هستند که وظیفه نگهداری از ابزار های مختلف موردنیاز دندانپزشک را دارند.
نتیجه گیری
یونیت دندانپزشکی یکی از ضروری ترین وسایل برای مطب دندانپزشکی می باشد و ویژگی های قابل تنظیم صندلی آن، مواد ضد میکروبی و کنترل عفونت و سایر امکانات و وسایل متصل به آن تضمین می کند که اقدامات دندانپزشکی در محیطی کاملا بهداشتی و با امکانات لازم انجام می شود. همچنین یونیت های دندانپزشکی با کارایی بالا به بیماران این امکان را می دهند که در طول ویزیت های دندانپزشکی احساس راحتی و اعتماد به نفس بیشتری داشته باشند و دندانپزشکان می توانند به راحتی اقدامات دندانپزشکی را انجام دهند.