آیا برخی یا همه دندان های خود را از دست داده اید؟ احتمالا دندان های مصنوعی بهترین راه حلی باشند که برای بازگرداندن لبخند، بهبود توانایی جویدن و جلوگیری از مشکلات بیشتر دندانی به آن نیاز دارید. در این مقاله می توانيد دلیل اهمیت دندان های مصنوعی برای سلامت دهان، مزایا و معایب آن ها را بخوانید و همچنین با انواع مختلف پروتزهای موجود آشنا شوید.
پروتز یا دندان مصنوعی
همانطور که گفته شد دندان مصنوعی راه حلی خوب برای زمانی است که شما دندان های خود را از دست داده اید. پروتزها ابزارهای مصنوعی هستند که جایگزین دندان های از دست رفته و بافت های اطراف آن می شوند. دندان های مصنوعی معمولا سفارشی ساخته می شوند تا متناسب با دهان شما باشند و عملکرد دندان، ظاهر (لبخند) و کیفیت کلی زندگی شما را بهبود بخشند. پروتزها بسته به تعداد دندان های از دست رفته می توانند کامل یا جزئی باشند و می توانند توسط ایمپلنت های دندانی، لثه ها یا دندان های موجود پشتیبانی شوند.
پروتزهای مصنوعی برای سلامت دهان و دندان بسیار مهم هستند، زیرا به حفظ فرم صورت شما و جلوگیری از جابجایی دندان های باقی مانده کمک می کنند. اگر دندان های از دست رفته را با پروتز یا دندان مصنوعی جایگزین نکنید، ممکن است دندان های باقی مانده شروع به حرکت و کج شدن کنند و باعث ایجاد شکاف، مشکلات بایت و بیماری لثه شوند. دندان مصنوعی همچنین توانایی صحبت کردن، خوردن و لبخند زدن را بهبود می بخشد، که می تواند عزت نفس شما را افزایش دهد و در حالت کلی مزایای زیادی دارد.
هفت نوع پروتز مختلف وجود دارد که هر کدام برای شرایط متفاوتی مناسب هستند:
- دندان مصنوعی کامل
- پروتز پارسیل (پروتز پارسیل متحرک و پروتز پارسیل بریج ثابت)
- دندان مصنوعی فوری
- پروتزهای اسنپ این( پرتزهای مصنوعی با پشتیبانی از ایمپلنت)
- اوردنچر
- پروتزهای اقتصادی
- دندان مصنوعی سفارشی
دندان مصنوعی را می توان از مواد مختلفی از جمله رزین اکریلیک، چینی و حتی مواد انعطاف پذیری مانند پلی کربنات ساخت. هر ماده مزایا و معایب خاص خود را دارد، از جمله تفاوت های انواع دندان‌های مصنوعی تفاوت در دوام، هزینه و ظاهر آنها است.
دندان مصنوعی کامل
پروتزهای کامل نوعی پروتز هستند که برای جایگزینی یکباره و کلی همه دندان های شما (فک بالا یا پایین یا هر دو) استفاده می شوند. آنها به نحوی سفارشی ساخته شده اند تا با خطوط لثه و استخوان فک شما مطابقت داشته باشند و به گونه ای طراحی شده اند که شباهت زیادی به دندان های طبیعی خود شما داشته باشند. این نوع از پروتزها روی لثه قرار می گیرند، زیرا در این حالت هیچ دندانی وجود ندارد تا پروتز روی آن قرار بگیرد یا به آن چسبانده شود. همچنین پروتزهای کامل، متحرک هستند.
مزیت پروتزهای کامل این است که می توانند توانایی جویدن و صحبت کردن شما را بازیابی کنند که این موضوع کیفیت کلی زندگی شما را بهبود می بخشد. آنها همچنین ظاهر شما را بهبود می بخشند و اعتماد به نفس شما را افزایش می دهند. با این حال، برخی از معایب برای این نوع از دندان مصنوعی وجود دارد. به عنوان مثال، ممکن است مدتی طول بکشد تا به آن عادت کنید و در دهان شما حالت طبیعی بگیرند، همچنین ممکن است در ابتدا احساس ناراحتی یا شل شدن دندان های مصنوعی را داشته باشید. علاوه بر این، آنها نیاز به تعمیر و نگهداری منظم دارند و ممکن است به مرور زمان نیاز به تنظیم و یا حتی تعویض داشته باشند.
برای مراقبت از پروتزهای کامل خود، آنها را به طور منظم با یک برس نرم و خمیر دندان ملایم یا پاک کننده پروتز تمیز کنید. از استفاده از پاک کننده های ساینده یا خمیردندان هایی که می تواند به سطح دندان مصنوعی شما آسیب برساند، خودداری کنید. همچنین باید دندان های مصنوعی خود را بعد از غذا و قبل از خواب بشویید و آنها را در محلول تمیز کننده دندان مصنوعی خیس کنید تا باکتری ها و لکه ها از بین بروند. همیشه پروتزهای دندانی خود را با دقت نگهداری کنید تا از افتادن یا شکستن آنها جلوگیری کنید. شما باید چکاپ های منظمی تحت نظر دندانپزشک خود داشته باشید تا مطمئن شوید که همیشه کاملا با لثه و داخل دهان شما تناسب دارند و در شرایط خوبی هستند.
دندان مصنوعی جزئی
پروتز پارسیل نوعی از دندان مصنوعی است و در مواقعی استفاده می شود که فقط برخی از دندان ها و نه همه آنها از بین رفته باشد. آنها به شما این امکان را می دهند که دندان های سالم و موجود خود را حفظ کنید و حتی دندان های مصنوعی جزئی، از دندان های سالم و طبیعی شما به عنوان لنگر استفاده می کنند. بسته به نیاز و ترجیحات شما، آنها می توانند قابل جابجایی یا ثابت باشند.
پروتزهای جزئی متحرک برای بیرون آوردن و تمیز کردن روزانه طراحی شده اند. این نوع از دندان های مصنوعی، از یک جایگزین متصل به پایه ای به رنگ لثه تشکیل شده اند که توسط یک چارچوب فلزی در جای خود ثابت می شود. چارچوب روی دندان های طبیعی باقی مانده شما می چسبد تا ثبات و پشتیبانی آن فراهم شود. پروتزهای جزئی متحرک گزینه ای مقرون به صرفه هستند که می توانند به بازیابی توانایی جویدن و صحبت کردن و بهبود ظاهر و زیبایی لبخند شما کمک کنند.
از طرف دیگر پروتزهای جزئی بریج ثابت به طور دائم به دندان های طبیعی باقی مانده شما متصل می شوند. آنها روی دندان های طبیعی شما و در دو طرف شکاف چسبانده می شوند. پروتزهای پارسیل بریج ثابت گزینه ای پایدارتر و مطمئن تری نسبت به پروتزهای متحرک جزئی هستند، اما به همین نسبت گران تر هم هستند و به اعمال دندانپزشکی گسترده تری نیاز دارند. صرف نظر از نوع پروتز پارسیل که انتخاب می کنید، مهم است که از آنها به درستی مراقبت کنید.
شما باید هر روز پروتزهای جزئی خود را با یک برس نرم و خمیر دندان ملایم یا پاک کننده دندان مصنوعی تمیز کنید. اگر پروتزهای جزئی متحرک دارید، باید قبل از رفتن به رختخواب نیز آنها را بردارید تا لثه ها استراحت کنند. فراموش نکنید که دندان های باقی مانده و لثه های طبیعی را نیز به طور کامل تمیز کنید تا از پوسیدگی و بیماری لثه جلوگیری کنید.
دندان مصنوعی فوری
پروتز فوری نوع دیگری از دندان های مصنوعی می باشند که بلافاصله پس از کشیدن دندان های باقی مانده در دهان قرار می گیرد. آنها به صورت سفارشی و متناسب با لثه و استخوان فک شما ساخته می شوند و می توانند به دو شکل پروتز کامل یا جزئی باشند. پروتزهای فوری برای کمک به حفظ ظاهر و عملکرد در حین بهبود لثه ها و ساخت پروتزهای دائمی طراحی شده اند.
مزیت پروتزهای فوری این است که می‌توان آن ها را بلافاصله پس از برداشتن دندان ها در دهان قرار داد، بنابراین لازم نیست در طول فرآیند بهبودی بدون دندان بمانید. با این حال، پروتزهای فوری ممکن است نیاز به تنظیم یا ترمیم لثه ها داشته باشند، زیرا لثه ها بهبود یافته و کوچک می شوند. علاوه بر این، آنها ممکن است به اندازه ی پروتزهای دائمی راحت نباشند، که همین باعث می شود طرفداران کمتری داشته باشند.
پروتزهای اسنپ این (پرتزهای مصنوعی با پشتیبانی از ایمپلنت)
پروتزهای اسنپ این که به عنوان پروتزهای متکی به ایمپلنت نیز شناخته می شوند، نوعی از دندان مصنوعی هستند که به ایمپلنت های دندانی در استخوان فک شما متصل می شوند. به این دليل به این نوع از دندان های مصنوعی «snap-in» می گویند که روی ایمپلنت های دندانی که در استخوان فک شما قرار داده شده اند می چسبند. آنها می توانند به دو شکل پروتزهای کامل یا جزئی باشند و به گونه ای طراحی شده اند که پایدارتر و ایمن تر از پروتزهای سنتی عمل کنند. برای محکم کردن آنها در دهان نیازی به چسب دندان مصنوعی ندارید. به همین دلیل، برخی از افراد به آنها «پروتزهای مصنوعی ضربه ای» می گویند. پروتزهای اسنپ این شامل دندان های جایگزین متصل به پایه ای به رنگ لثه هستند که روی یک سری اباتمنت (از قطعات پروتزی ایمپلنت) و بر روی ایمپلنت های دندانی می چسبند.
پروتزهای اسنپ این نسبت به پروتزهای سنتی پایدارتر و ایمن تر هستند و به شما کمک می کنند راحت تر بجوید و یا صحبت کنید. آنها همچنین بیشتر به دندان های طبیعی شباهت دارند که می توانند اعتماد به نفس و عزت نفس شما را بهبود بخشند. با این حال، پروتزهای اسنپ این نیز نسبتا گرانتر هستند و نسبت به پروتزهای سنتی نیاز به اعمال دندانپزشکی بیشتری دارند.
اوردنچر
اوردنچر روی لثه می نشیند اما توسط ایمپلنت های دندانی ثابت می شود. اوردنچر اغلب پروتز کامل می باشد، اگر چه به صورت جزئی نیز وجود دارند. آنها متحرک هستند و شبیه به پروتزهای اسنپ این می باشند، اما اوردنچرهای دائمی نیز وجود دارند. آنها توسط ایمپلنت ها یا یک میله فلزی که از قبل در لثه کاشته شده است پشتیبانی می شوند.
مزیت بزرگ اوردنچر این است که نمی توانند به راحتی از جای خود خارج شوند. شما می توانید بدون هیچ نگرانی چیزی سخت را گاز بزنید. آنها ظاهری طبیعی و ایمن دارند که می توانند اعتماد به نفس شما را بهبود بخشند. با این حال، جایگذاری آن ها در دهان نیازمند روند پیچیده و گسترده ای می باشد و هزینه نسبتا بیشتری را می طلبد.
پروتزهای اقتصادی
پروتزهای اکونومی نوعی از دندان های مصنوعی هستند و به گونه ای طراحی شده اند که نسبت به سایر انواع دندان های مصنوعی مقرون به صرفه تر باشند. آنها به طور انبوه و غیرسفارشی تولید می شوند، بنابراین برای تناسب با دهان شما سفارشی نشده اند. این موضوع می تواند آنها را نسبت به سایر پروتزها ارزان تر و عامه پسند تر کند. پروتزهای اقتصادی ممکن است ظاهر طبیعی و جالبی نداشته باشند و بیشتر از پروتزهای سفارشی جلب توجه می کنند.
مزیت بزرگ پروتزهای اقتصادی مقرون به صرفه تر بودن آنها نسبت به انواع دیگر دندان های مصنوعی است که می تواند آنها را به گزینه خوبی برای افرادی با بودجه کم تبدیل کند. با این حال، پروتزهای اقتصادی ممکن است بر خلاف انواع دیگر پروتزها دوام و راحتی کمتری داشته باشند و از نظر زیبایی زیاد خوشایند نباشند و می توانند فیک و غیر طبیعی به نظر برسند. آنها همچنین ممکن است نیاز به تعویض مکرر داشته باشند، زیرا اغلب از مواد با کیفیت پایین تر ساخته می شوند و این خود می تواند به صرف هزینه بیشتر در مدت زمان طولانی منجر شود.
دندان مصنوعی سفارشی
پروتزهای سفارشی که به عنوان پروتزهای شخصی سازی شده نیز شناخته می شوند، نوعی از دندان مصنوعی هستند که به طور خاص برای تناسب و فیکس شدن با دهان شما طراحی شده اند. البته بیشتر پروتزهایی که قبلاً ذکر شد، پروتزهای سفارشی هستند. پروتز های سفارشی برای آناتومی منحصر به فرد دهان شما ساخته شده اند و راحت تر و ایمن تر از سایر پروتزها هستند. پروتز های سفارشی به طور کلی ظاهری بسیار طبیعی دارند و می توانند به بهبود ظاهر کلی شما و افزایش اعتماد به نفس شما کمک کنند که این موضوع آنها را به بهترین گزینه برای انتخاب دندان مصنوعی تبدیل می کند. دندانپزشک شما قالب هایی با مواد قالبگیری دندان و اندازه های دقیقی از دهان شما می گیرد و با آن قالبی ایجاد می کند که برای ساختن دندان مصنوعی شما استفاده می شود. این فرآیند تناسبی دقیق را تضمین می کند که می تواند ناراحتی و لغزش دندان مصنوعی را در دهان به حداقل برساند. پروتزهای سفارشی را نیز می توان به گونه ای طراحی کرد که با شکل، اندازه و رنگ دندان های طبیعی شما مطابقت داشته باشند و این می تواند عملاً آنها را شبیه به دندان های طبیعی شما بکند.
انتخاب پروتز مناسب
هنگامی که صحبت از انتخاب نوع مناسب پروتز می شود، باید عوامل مختلفی را در نظر داشته باشید. دندانپزشک با شما همکاری خواهد کرد تا بهترین گزینه را بر اساس نیازهای فردی و وضعیت سلامت دهان و دندان شما تعیین کند. اگر چند دندان از دست رفته دارید، پروتز پارسیل گزینه خوبی است. اگر تمام دندان های خود را از دست داده اید، ممکن است دندان مصنوعی کامل لازم داشته باشید. اگر به دنبال گزینه ای پایدارتر و مطمئن تر هستید، دندان مصنوعی یا اوردنچر با ایمپلنت ممکن است انتخاب مناسبی باشند.
شما همچنین باید بودجه خود را در نظر بگیرید، زیرا برخی از انواع پروتز ممکن است گرانتر از سایرین باشند. در نهایت، بهترین نوع پروتز برای شما به نیازها و ترجیحات فردی شما بستگی دارد. دندانپزشک شما می تواند شما را در فرآیند تصمیم گیری راهنمایی کند و بهترین گزینه ها را برای رسیدن به لبخندی زیبا و طبیعی توصیه کند. اگر هنوز در مورد دندان مصنوعی مطمئن نیستید، شاید روکش ها یا ایمپلنت های دندان ارزش اندکی فکر کردن را داشته باشند.
فرآیند تهیه دندان مصنوعی
اگر به فکر تهیه دندان مصنوعی هستید، این فرآیند معمولاً شامل چندین مرحله است. ابتدا دندانپزشک شما یک معاینه جامع دهانی برای ارزیابی سلامت دندان ها، لثه ها و استخوان فک شما انجام می دهد. این فرآیند به تعیین اینکه آیا دندان مصنوعی بهترین گزینه برای شما هست یا خیر و اینکه کدام نوع پروتز بهترین کارایی را برای شما دارد، کمک می کند. سپس دندانپزشک شما با استفاده از مواد قالبگیری دندان قالب هایی از دهان شما می گیرد که برای ایجاد الگویی از دندان ها و لثه های شما استفاده می شود. این قالب برای ساختن دندان مصنوعی شما استفاده خواهد شد.
هنگامی که دندان مصنوعی شما آماده شد، دندانپزشک شما تناسب آن را با دهان شما بررسی می کند و پروتزهای مصنوعی را در صورت نیاز تنظیم و ترمیم می کند تا مطمئن شود که راحت و مطمئن هستند. ممکن است چندین جلسه دندانپزشکی طول بکشد تا آنها به درستی جا بیفتند و بتوانید از آن استفاده کنید. دو جایگزین اصلی برای دندان مصنوعی وجود دارد که ایمپلنت دندان و بریج دندانی هستند.
ایمپلنت های دندانی
ایمپلنت های دندانی رایج ترین جایگزین برای دندان مصنوعی هستند. ایمپلنت های دندانی اعصاب فک شما را تحریک می کنند و تحلیل و از دست رفتن استخوان فک را متوقف می کنند (دقیقاً مانند ریشه دندان های طبیعی). اعصاب شما سیگنال هایی را به مغز شما ارسال می کند و در عوض مغز شما مواد مغذی را به فک شما می فرستد و آن را قوی و سالم نگه می دارد. ایمپلنت‌های دندان معمولاً گرانتر از پروتز هستند، اما با مراقبت مناسب می‌توانند تا آخر عمر دوام بیاورند.
بریج های دندانی
اگر هنوز چندین دندان سالم دارید، بریج دندان جایگزین مناسب و موثری است. بریج ها برای افرادی که یک تا سه دندان از دست رفته پشت سر هم دارند بهترین کارایی را دارند. بریج دندانی از روکش (اباتمنت) با دندان های مصنوعی (پونتیک) در بین آنها تشکیل شده است. دندانپزشک روکش ها را به دندان های طبیعی شما در دو طرف شکاف می چسباند و دندان های مصنوعی فضا را پر می کنند تا لبخند شما زیباتر شود.
جمع بندی
به طور کلی، دندان مصنوعی می تواند یک راه حل عالی برای کسانی باشد که دندان های از دست رفته دارند و می خواهند اعتماد به نفس دوباره خود را در لبخند زدن و غذا خوردن به دست آورند. آنها در مقایسه با سایر درمان های دندانپزشکی نسبتا مقرون به صرفه هستند، استفاده از آنها آسان است و با توجه به نیاز بیمار قابل تنظیم هستند. با این حال، استفاده از پروتزهای مصنوعی دارای معایبی مانند ایجاد ناراحتی یا درد، مشکل در صحبت کردن یا جویدن صحیح، و نیاز به تمیز کردن و نگهداری منظم است.
اگر قصد دارید از دندان مصنوعی استفاده کنید، ابتدا با دندانپزشک خود مشورت کنید. آنها وضعیت سلامت دهان و دندان شما را ارزیابی می کنند و بهترین گزینه را به شما توصیه می کنند و اگر اکنون نیز در دهان خود دندان مصنوعی دارید، فراموش نکنید که دستورالعمل‌های مراقبتی مناسب را دنبال کنید تا مطمئن شوید که طول عمر و کارایی بیشتری دارند.