تفاوت تکنیک All on 4 و All on 6
ایمپلنت کامل دهان، که با عنوان «ایمپلنت کامل فک بالا و پایین» نیز شناخته می شود، یکی از کارآمدترین روش های بازسازی کامل دهان برای بیمارانی است که تمام یا بخش عمده ای از دندان های خود را از دست داده اند. در این روش، مجموعه ای از پروتزهای ثابت بر پایهٔ چند فیکسچر در استخوان فک انسان قرار می گیرند و جایگزینی پایدار و بادوام برای دندان های طبیعی فراهم می کنند. یکی از رایج ترین رویکردها در این زمینه، تکنیک All-on-6 است که با استفاده از شش فیکسچر استراتژیک، امکان حمایت کامل یک قوس دندانی را فراهم می کند و عملکرد جویدن و زیبایی لبخند بیمار را به شکل مؤثری باز می گرداند.
بر خلاف کاشت تکی هر دندان، در ایمپلنت کامل دهان از تعداد محدودی پایهٔ ایمپلنت استفاده می شود؛ به گونه ای که با کمترین تعداد فیکسچر، امکان حمایت کامل از یک قوس دندانی فراهم شود. این رویکرد علاوه بر کاهش هزینه و زمان درمان، سبب حداقل سازی مداخلات جراحی و افزایش سرعت بازگشت عملکرد دهانی بیمار می شود.
مبانی ایمپلنت کامل فک و تکنیک All-on-6
در ایمپلنت کامل فک، فیکسچرهای تیتانیومی به عنوان ریشه های مصنوعی در استخوان فک قرار می گیرند. پس از مرحله اُستئواینتگریشن، یعنی جوش خوردن ایمپلنت با استخوان، پروتز ثابت دندانی روی آنها نصب می شود تا عملکردی مشابه دندان طبیعی در جویدن، تکلم و زیبایی ایجاد شود.
استفاده از تکنیک All-on-6 در این روش باعث می شود شش پایه استراتژیک به طور بهینه در فک قرار گیرند، پایداری پروتز افزایش یابد و نیروهای جویدن به صورت یکنواخت توزیع شود.
سه رویکرد اصلی برای بازسازی کامل فک انسان وجود دارد که بر اساس تعداد فیکسچرها و آرایش آن ها تعریف می شوند:
- تکنیک All-on-4
- تکنیک All-on-6
- تکنیک All-on-8
وجه تمایز این روش ها، تعداد پایه های ایمپلنت مورد استفاده برای حمایت از یک قوس کامل پروتزی است. هر یک از این تکنیک ها مزایا، محدودیت ها و اندیکاسیون های خاص خود را دارند و انتخاب میان آن ها بر اساس شرایط استخوانی فک، نیازهای عملکردی و زیبایی شناختی بیمار و اهداف درمانی انجام می شود.
تکنیک های رایج تر ایمپلنت کل فک
دو روش All-on-4 و All-on-6 رایج ترین پروتکل های ایمپلنت کامل دهان محسوب می شوند. در تکنیک All-on-4 از چهار فیکسچر و در تکنیک All-on-6 از شش فیکسچر برای حمایت از یک قوس کامل دندانی استفاده می شود.
این ساختار امکان نصب پروتز ثابت را در مدت زمان کوتاه تری فراهم می کند و نسبت به کاشت ایمپلنت تک دندانی، فرایند درمانی سریع تر و مقرون به صرفه تری دارد. محبوبیت این دو روش ناشی از ویژگی هایی است که در ادامه ذکر شده اند:
- کاهش نیاز به جراحی های وسیع
- امکان بارگذاری سریع پروتز
- کاهش هزینه نسبت به ایمپلنت های تکی
- افزایش پایداری عملکردی و زیبایی برای بیماران
تفاوت ایمپلنت کامل دهان با دندان مصنوعی
ایمپلنت کامل دهان روشی است که در آن پروتز ثابت بر پایه فیکسچرهای کاشته شده در استخوان فک قرار می گیرد؛ بنابراین پروتز از ثبات و استحکام بالایی برخوردار است و عملکردی مشابه دندان های طبیعی ارائه می دهد.
در مقابل، دندان مصنوعی یک پروتز متحرک است که صرفاً بر لثه قرار می گیرد و به هیچ ساختار داخلی متصل نمی شود. به همین دلیل، ثبات محدودتری دارد، ممکن است هنگام صحبت یا جویدن جا به جا شود و معمولاً در درازمدت موجب تحلیل استخوان فک می شود.
انواع ایمپلنت کامل دهان
همانطور که خواندید تقسیم بندی ایمپلنت کامل دهان بر اساس تعداد فیکسچرهای مورد استفاده و آرایش آن ها در قوس دندانی صورت می گیرد. مهم ترین روش ها شامل تکنیک های All-on-4، All-on-6 و All-on-8 هستند که هر یک متناسب با وضعیت استخوانی و نیازهای عملکردی بیمار انتخاب می شوند. در این بخش هر یک را بررسی خواهیم کرد:
تکنیک All-on-4
تکنیک All-on-4 یکی از رویکردهای نوین بازسازی کامل فک است که با استفاده از تنها چهار فیکسچر تیتانیومی، یک پروتز کامل ثابت را حمایت می کند. در این روش، دو فیکسچر قدامی معمولاً به صورت عمودی و دو فیکسچر خلفی با زاویه گذاری مشخص (معمولاً ۳۰ تا ۴۵ درجه) در استخوان فک قرار می گیرند تا بیشترین سطح تماس استخوانی و بیشترین پایداری اولیه حاصل شود.
این طراحی امکان جایگزینی تمام دندان های یک فک را با حداقل تعداد ایمپلنت فراهم می کند، نیاز به جراحی های گسترده را کاهش می دهد و زمان درمان را کوتاه تر می سازد. این تکنیک گزینه ای مناسب برای بیمارانی است که تحلیل استخوانی دارند، اما هنوز حجم کافی استخوان برای کاشت چند ایمپلنت محدود در بخش قدامی فک موجود است.
مزایا تکنیک All-on-4
- کاهش هزینهٔ درمان: استفاده از تعداد کمتر فیکسچر، هزینهٔ نهایی را نسبت به روش های پری ایمپلنت کاهش می دهد.
- جراحی ساده تر و کم تهاجمی تر: به دلیل تعداد کمتر ایمپلنت، مدت زمان جراحی و پیچیدگی آن کاهش می یابد.
- دوره نقاهت کوتاه تر: جراحی محدود تر، بهبود سریع تری را برای بیمار فراهم می کند.
- پایداری قابل توجه پروتز: زاویه گذاری صحیح ایمپلنت ها سبب توزیع مناسب نیرو و افزایش استحکام می شود.
- ظاهر طبیعی پروتز: پروتز نهایی از نظر زیبایی شناختی مشابه دندان های طبیعی است.
- بازگشت عملکرد طبیعی دهان: بیمار می تواند جویدن و تکلم را با کیفیتی نزدیک به دندان طبیعی انجام دهد.
تکنیک ایمپلنت All-on-6
تکنیک All-on-6 یکی از روش های پیشرفته بازسازی کامل فک است که در آن شش فیکسچر تیتانیومی یا آلیاژهای مقاوم مانند روکسولید در نواحی دارای بیشترین تراکم استخوانی قرار داده می شود. جایگذاری دقیق و استراتژیک این فیکسچرها امکان ایجاد تکیه گاهی پایدار برای یک پروتز ثابت کامل را فراهم می کند و موجب می شود نیروهای جویدن به طور یکنواخت در فک توزیع شود.
به دلیل تعداد بیشتر پایه ها، این روش نسبت به تکنیک All-on-4 پایداری بالاتری دارد و برای بیمارانی که از نظر کیفیت و حجم استخوان وضعیت نسبتاً مناسبی دارند، گزینه ای مطمئن تر محسوب می شود. استفاده از شش ایمپلنت، ثبات پروتز را افزایش داده و شرایطی فراهم می کند که بیمار بتواند با آسودگی غذا بخورد، صحبت کند و عملکرد دهانی طبیعی تری را تجربه کند.
مزایا تکنیک All-on-6
- پایداری سازه ای بیشتر: وجود شش فیکسچر باعث افزایش استحکام و کاهش احتمال جا به جایی پروتز در بلندمدت می شود.
- زیبایی و عملکرد مطلوب: پروتز متصل به این سیستم از نظر ظاهری بسیار طبیعی است و عملکرد جویدن و تکلم را به شکل مؤثری بازمی گرداند.
- کم تهاجمی تر از روش های پرایمپلنت: با وجود تعداد بالاتر پایه ها، معمولاً نیاز به جراحی های گسترده مانند پیوند استخوان وسیع وجود ندارد.
- دوام بلندمدت: در صورت رعایت مراقبت های لازم، مجموعهٔ All-on-6 می تواند سال های طولانی بدون مشکل عملکرد داشته باشد.
- استحکام برتر نسبت به All-on-4: دو فیکسچر اضافی نقش مهمی در توزیع فشار و کاهش فشار استخوانی دارند.
- دوره نقاهت کمی طولانی تر: به دلیل تعداد بیشتر ایمپلنت ها، مدت زمان بهبود اندکی افزایش می یابد، اما همچنان قابل قبول و کوتاه تر از روش های قدیمی بازسازی کامل فک است.
تکنیک ایمپلنت All-on-8
روش All-on-8 با استفاده از هشت ایمپلنت نیز وجود دارد که عمدتاً برای بیمارانی با نیاز به تکیه گاه بسیار قوی در نظر گرفته می شود، اما کاربرد آن نسبت به All-on-4 و All-on-6 محدودتر است.
تفاوت میان تکنیک های All-on-4 و All-on-6
تفاوت اصلی این دو روش در تعداد فیکسچرها و میزان پایداری حاصل است. در تکنیک All-on-4 تنها چهار ایمپلنت برای نگهداشت یک پروتز کامل استفاده می شود؛ بنابراین این روش کم هزینه تر، کم تهاجمی تر و دارای دوره نقاهت کوتاه تر است. به همین دلیل برای بیمارانی که دچار تحلیل استخوان هستند یا امکان انجام جراحی وسیع ندارند، انتخاب مناسبی به شمار می رود.
در مقابل، تکنیک All-on-6 به دلیل برخورداری از شش فیکسچر، پایداری مکانیکی بالاتری ایجاد می کند و نیروهای جویدن را به شکل متعادل تری در سراسر قوس فکی توزیع می کند. این ویژگی، دوام سیستم پروتزی را افزایش داده و خطر وارد شدن فشار بیشازحد به یک ناحیه را کاهش می دهد. بنابراین، All-on-6 برای بیمارانی که حجم استخوان مناسب تری دارند یا نیاز به تکیه گاه قوی تر دارند، گزینه ای برتر است.
تعداد پست های ایمپلنت مورد نیاز و مراحل بازسازی کامل فک
تعیین تعداد دقیق فیکسچرهای ایمپلنت برای بازسازی کامل دهان به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله:
- تعداد دندان های از دست رفته
- تراکم و حجم استخوان فک
- روش مورد استفاده (All-on-4 یا All-on-6)
- انتظارات عملکردی و زیبایی بیمار
به همین دلیل، هیچ عدد قطعی برای همه بیماران وجود ندارد. با این حال، در روش های رایج بازسازی کامل فک، تعداد ایمپلنت ها معمولاً بین ۴ تا ۶ واحد برای هر فک در نظر گرفته می شود و در کل دهان ممکن است بین ۸ تا ۱۲ فیکسچر مورد نیاز باشد. روش های All-on-4 و All-on-6، به عنوان رایج ترین تکنیک ها، این محدوده را به طور مؤثری پوشش می دهند.
ایمپلنت کامل فک بالا
در بیمارانی که تمام دندان های فک بالای خود را از دست داده اند، استفاده از تکنیک All-on-4 یا All-on-6، جایگزین مناسب و پایدار برای دندان های طبیعی است. فک بالا به دلیل وجود سینوس ها حساسیت بیشتری نسبت به فک پایین دارد و نیازمند دقت بالاتر در جایگذاری فیکسچرهاست.
تعداد ایمپلنت مورد نیاز:
All-on-4: چهار ایمپلنت با زاویه گذاری مناسب در نواحی خلفی و فیکسچرهای عمودی در نواحی قدامی.
All-on-6: شش ایمپلنت استراتژیک که پایداری و توزیع نیروهای جویدن را بهینه می کند.
بسته به تراکم استخوان، تحلیل فک و نظر دندانپزشک، تعداد ایمپلنت ها ممکن است کمتر (۴) یا بیشتر (۶ تا ۸) باشد.
مراحل درمان فک بالا
- ارزیابی اولیه و برنامه درمانی: بررسی دقیق وضعیت دهان و فک توسط دندانپزشک.
- جراحی کاشت ایمپلنت: نصب فیکسچرها در استخوان فک با رعایت اصول All-on-4 یا All-on-6.
- جوش خوردن ایمپلنت با استخوان (اُستئواینتگریشن): معمولاً چند ماه طول می کشد.
- نصب پروتز ثابت: پروتز دائمی روی پایه ها قرار می گیرد تا عملکرد جویدن و زیبایی بازگردد.
ایمپلنت کامل فک پایین
بازسازی کامل فک پایین معمولاً آسان تر از فک بالا است، زیرا اعصاب و ساختارهای حساس کمتری وجود دارد و معمولاً نیازی به جراحی های اضافی مانند لیفت سینوس نیست.
تعداد ایمپلنت مورد نیاز:
All-on-4: چهار فیکسچر به طور استراتژیک برای حمایت پروتز کامل.
All-on-6: شش فیکسچر برای افزایش پایداری و توزیع مناسب نیروها.
محدوده تقریبی بین ۴ تا ۱۰ ایمپلنت است، که بسته به حجم استخوان، تعداد دندان های از دست رفته و روش درمانی متفاوت خواهد بود.
مزیت تمرکز بر تکنیک های ۴ و ۶
تمرکز بر روش های All-on-4 و All-on-6 مزایای زیر را دارد:
- حداقل تعداد جراحی و تهاجم: نسبت به کاشت تک تک ایمپلنت ها، ساده تر و کم تهاجمی تر است.
- ثبات مناسب پروتز: حتی با حداقل تعداد ایمپلنت، پایداری و عملکرد قابل قبولی ایجاد می شود.
- هزینه و زمان درمان بهینه: کاهش تعداد فیکسچرها و جلسات جراحی، هزینه و مدت درمان را کاهش می دهد.
- انعطاف پذیری در فک های مختلف: هر دو تکنیک برای فک بالا و پایین قابل استفاده هستند و با توجه به کیفیت استخوان قابل تطبیق اند.
مراحل ایمپلنت کامل دهان با تکنیک های All-on-4 و All-on-6
مراحل انجام این دو تکنیک به شرح زیر است:
ارزیابی اولیه و برنامه درمانی
اولین مرحله شامل بررسی کامل وضعیت دهان، فک و دندان های بیمار است. دندانپزشک تراکم استخوان، میزان تحلیل استخوان، تعداد دندان های از دست رفته و سلامت عمومی بیمار را ارزیابی می کند تا مناسب ترین تکنیک انتخاب شود.
تعیین تعداد ایمپلنت ها و جراحی کاشت
All-on-4: چهار فیکسچر تیتانیومی در فک (دو ایمپلنت قدامی عمودی و دو ایمپلنت خلفی با زاویهگذاری مناسب) قرار می گیرد.
All-on-6: شش فیکسچر در نقاط استراتژیک فک برای پایداری بیشتر پروتز نصب می شوند.
جراحی کاشت ایمپلنت معمولاً در یک جلسه انجام می شود و دقت بالا در جایگذاری ایمپلنت ها ضروری است، زیرا کوچک ترین خطا می تواند موفقیت درمان را کاهش دهد.
جوش خوردن ایمپلنت ها با استخوان (اُستئواینتگریشن)
پس از جراحی، حدود ۳ تا ۶ ماه زمان لازم است تا فیکسچرها به طور کامل با استخوان فک جوش بخورند. این مرحله برای ایجاد پایداری دائمی پروتز ضروری است.
نصب پروتز موقت و سپس پروتز نهایی
پس از اتمام مرحله جوش خوردن ایمپلنت ها، پروتز موقت یا نهایی روی فیکسچرها قرار می گیرد. پروتزهای ثابت متصل به ایمپلنت امکان جویدن و صحبت کردن طبیعی را فراهم می کنند و ظاهر کاملاً طبیعی دارند.
طول عمر و دوام ایمپلنت
ایمپلنت های با کیفیت و با مراقبت مناسب می توانند تا آخر عمر دوام بیاورند. برندهای معتبر مانند ایمپلنت core1 طول عمر بسیار بالایی دارند، در حالی که برخی برندهای دیگر ممکن است طول عمر کوتاه تری داشته باشند.
هزینه ایمپلنت کامل دهان با روش All-on-4 و All-on-6
هزینه ایمپلنت کامل دهان به چند عامل اصلی بستگی دارد:
- تعداد ایمپلنت ها و تکنیک انتخابی: در تکنیک All-on-4 از چهار ایمپلنت برای هر فک استفاده می شود، در حالی که در All-on-6 شش ایمپلنت نصب می شود. تعداد بیشتر ایمپلنت ها به معنای مواد بیشتر، پیچیدگی جراحی بالاتر و زمان طولانی تر برای جایگذاری است. بنابراین All-on-6 معمولاً گران تر از All-on-4 است، اما پایداری و دوام بیشتری دارد.
- نوع و برند ایمپلنت: برندهای معتبر اروپایی و آمریکایی (مثل Straumann، Nobel Biocare) هزینه بالاتری دارند اما طول عمر و موفقیت درمان بالاتری ارائه می دهند. برندهای ایمپلنت کره ای یا ایرانی ارزان تر هستند، اما ممکن است طول عمر کمتر و نیاز به مراقبت بیشتر داشته باشند.
- اقدامات جانبی قبل از کاشت ایمپلنت: برخی بیماران نیاز به کشیدن دندان دارند یا حجم استخوان کافی برای ایمپلنت ندارند. در این صورت ممکن است پیوند استخوان، لیفت سینوس یا جراحی های اضافی لازم باشد که هزینه نهایی را افزایش می دهد. بیمارانی که شرایط استخوانی مناسبی دارند، نیاز به این اقدامات جانبی ندارند و هزینه نهایی کمتر خواهد بود.
- تجربه و مهارت دندانپزشک: دندانپزشکان متخصص و با تجربه در کاشت ایمپلنت کامل دهان معمولاً هزینه بیشتری دریافت می کنند، اما احتمال موفقیت درمان و دوام طولانی مدت پروتز بالاتر است.
نتیجه گیری
ایمپلنت کامل دهان با تکنیک های All-on-4 و All-on-6 یک راه حل دائمی و مؤثر برای جایگزینی دندان های از دست رفته است. این روش علاوه بر بازگرداندن لبخند طبیعی، عملکرد جویدن و گفتار را به شکل قابل توجهی بهبود می بخشد و با رعایت مراقبته ای پس از درمان، دوام طولانی مدت دارد.
