افراد زیادی در طول زندگی خود دچار پوسیدگی دندان می شوند. بدتر از آن این است که، این پوسیدگی ها و حفره های ایجاد شده ناشی از آن بدون درمان رها می شوند؛ زیرا افراد به دلایل مختلفی از مراجعه به دندانپزشک اجتناب می کنند. این مسئله خیلی عجیب است، زیرا در نظر گرفتن یک قرار ملاقات دندانپزشکی تنها ممکن است فقط یک یا دو بار در سال وقت افراد را بگیرد. پوسیدگی دندان مشکل بسیار آزاردهنده ای است، اما تنها مشکلی نیست که باعث درد دندان می شود. در برخی افراد، تشخیص دقیق علت مشکل درد دندان دشوار است. به همین دلیل بهترین راه برای مقابله با دندان درد مراجعه به دندانپزشک است. دندانپزشک برای پیدا کردن علت اصلی درد دندان، با دقت دهان بیمار و علائم او را بررسی می کند و گاها نیز از عکس های رادیوگرافی کمک می گیرد تا علت و ریشه اصلی درد را تشخیص دهد و بهترین طرح درمان را برای بهبود وضعیت بیمار در پیش بگیرد.
انواع درد دندان
اگر بخواهیم به طور خلاصه به انواع درد دندان اشاره کنیم باید بگوییم که به طور کلی 8 نوع دندان درد وجود دارد که افراد از آن رنج می برند.
- درد تیز دندان
- دندان درد
- حساسیت
- درد مداوم
- درد هنگام جویدن
- پشت دهان
- لثه ملتهب
- درد درگیر کننده فک
چه زمانی باید به دندانپزشک مراجعه کرد؟
دندان درد اغلب یک درد ساده است و ممکن است بعد از مدت زمان کوتاهی از بین برود. با این حال، اگر درد شدید است و بیش از یک یا دو روز طول می کشد، وقت آن است که به دندانپزشک مراجعه کنید. همچنین در صورت احساس گوش درد، تب یا احساس درد هنگام باز و بسته کردن دهان خود، حتما باید برای خودتان وقت معاینه رزرو کنید.
اگر به دلایلی نتوانید به مطب دندانپزشکی بروید، در این حالت دانستن انواع مختلف دندان درد برایتان مفید است. در این مقاله هشت نوع دندان درد را لیست خواهیم کرد و هرکدام را توضیح خواهیم داد. ما به شما علائمی را نشان می‌دهیم که باید مراقب آنها باشید و اقداماتی را پیشنهاد می کنیم که می‌توانید انجام دهید تا احساس آرامش کنید.
1. درد تیز دندان
اگر پوسیدگی دندان داشته باشید، به احتمال زیاد درد شدیدی را هنگام خوردن یا نوشیدن غذای سرد احساس می کنید. این نوع درد به راحتی قابل تشخیص است، زیرا می تواند باعث شود هر کاری را که انجام می دهید متوقف کنید و در نهایت دست خود را روی گونه خود می گذارید، دقیقا فقط همان جایی که احساس ناراحتی و درد می کنید. معمولاً فقط چند ثانیه تا حدود یک دقیقه طول می کشد و سپس ممکن است احساس بهتری داشته باشید. این درد تا زمانی مجدد ادامه دارد که دوباره نوشیدنی یا غذای سرد دیگری مصرف کنید.
اما پوسیدگی دندان تنها علت درد دندان نیست. اگر کاسپ شکسته یا فاصله ای بین پرکننده ها یا تاج های شما وجود داشته باشد، همان درد شدید را احساس خواهید کرد. همچنین افراد مبتلا به دندان قروچه یا کسانی که دندان های خود را به هم می سایند یا به هم فشار می دهند، به ویژه در هنگام خواب، ممکن است درد تیز دندان را نیز تجربه کنند.
هنگام جویدن، ممکن است ناراحتی و درد مشابهی را احساس کنید که می تواند شما را غافلگیر کند. شاید این نوع درد را زیاد جدی نگیرید زیرا درد شدیدی است، اما معمولاً در مدت کوتاهی اتفاق می‌افتد. با این حال، گاهی اوقات، نادیده گرفتن درد می تواند منجر به ضربان شدیدی شود که به نظر نمی رسد به این زودی از بین برود؛ در این صورت است که ممکن است مجبور شوید برای خود وقت معاینه دندانپزشکی رزرو کنید. هنگامی که به دندانپزشک مراجعه می کنید، درمان بسته به علت درد شما می تواند متفاوت باشد و معمولاً شامل یکی از موارد زیر می باشد:
- تعمیر کاسپ شکسته با استفاده از آنله
- استفاده از تاج برای کاسپ شکسته
- تنظیم یک تاج یا پرکننده
اگر نمی توانید فوراً به دندانپزشک مراجعه کنید، می توانید ابتدا برخی از درمان های خانگی را امتحان کنید. در اینجا چند راه حل خانگی ساده اما موثر را به شما پیشنهاد می کنیم:
- دهان خود را با آب نمک بشویید، این کار به کاهش التهاب کمک می کند. اگر در دهان شما زخم های دهانی وجود دارد که ممکن است از آنها بی خبر باشید، این درمان ممکن است کمی احساس گزش در شما ایجاد کند.
- همچنین می توانید به جای نمک از پراکسید هیدروژن استفاده کنید. پراکسید هیدروژن به دلیل توانایی آن در کشتن باکتری ها و حتی کمک به کاهش پلاک بسیار شناخته شده است. به یاد داشته باشید که قبل از استفاده، محلول را با مخلوط کردن سه درصد پراکسید هیدروژن با همان مقدار آب رقیق کنید. دقیقا به همان روشی که از دهانشویه استفاده می کنید، دهان خود را با این معجون شستشو دهید.
- به عنوان یک راه حل ساده دیگر می توانید از کمپرس سرد برای تسکین دردی که احساس می کنید. برای حدود 20 دقیقه از آن استفاده کنید و اگر درد ادامه داشت، این روند را هر چند ساعت یک بار تکرار کنید.
- یک حبه سیر را له کنید و با مقداری نمک مخلوط کنید و خمیر به دست آمده را روی دندانی بمالید که باعث درد شدید شده است. همچنین می توانید یک حبه سیر تازه نیز بجوید.
- اگر باردار هستید یا در دوران شیردهی به سر می برید یا بیماری خاصی دارید، حتما ابتدا با دندانپزشک خود صحبت کنید. برخی افراد به مواد خاصی از جمله درمان هایی که از گیاهان دارویی در آن ها استفاده شده است، حساس هستند.
2. دندان درد
دندان درد یک اصطلاح است و مانند چتری است که تمام اشکال دندان درد را پوشش می دهد. می تواند مانند دردی که در بالا توضیح دادیم متناوب و تیز باشد و یا همچنین می تواند درد شدیدی را ایجاد کند که ادامه دار باشد. اگر دندان درد را تجربه می‌کنید، چه خفیف باشد و چه شدید و جدی باشد، می‌توانید موارد زیر را برای کاهش ناراحتی و درد امتحان کنید:
- از نوشیدنی ها و غذاهای اسیدی و شیرین به شدت پرهیز کنید.
- هیچ چیز خیلی گرم یا خیلی سرد ننوشید یا نخورید.
- از تمیز کردن دندان های خود با مسواک زدن و استفاده از نخ دندان هرگز غافل نشوید.
- هنگام خواب از بالش های بیشتری روی هم استفاده کنید تا سرتان کمی بالا باشد. این کار به کاهش فشار روی دندان دردناک کمک می کند.
- می توانید از ایبوپروفن یا سایر داروهای مسکن استفاده کنید. همچنین درمان های خانگی ذکر شده در بالا برای درد تیز دندان، ممکن است به شما در درمان دندان درد کمک کند.
3. حساسیت
اگر هنگام نوشبدن یا خوردن غذاهای گرم یا سرد احساس درد می کنید، احتمالاً دندان های حساسی دارید. حتی زمانی که فقط یک جرعه باشد، این احساس درد اتفاق می افتد و شما دردی را حس می کنید که تا چند ثانیه طول می کشد. اغلب افراد۰ تمایل دارند این مشکل را نادیده بگیرند، زیرا به سرعت برطرف می شود. با این حال،به این نکته توجه داشته باشید که ممکن است مشکلی در دندان‌ها، دهان یا سلامت دهان شما وجود داشته باشد.
در این جا شایع ترین علل حساسیت را برای شما ذکر می کنیم. شایع ترین علل حساسیت عبارتند از:
- پوسیدگی دندان
- احساس سستی
- نمایان شدن ریشه دندان
- سایش دندان
- عقب رفتن لثه
تمام شرایط ذکر شده می تواند دندان های شما را در برابر درد آسیب پذیر کند. اگر فکر می کنید دندان های حساسی دارید، یکی از کارهایی که می توانید انجام دهید استفاده از مسواک نرم تر می باشد. از مسواک زدن بیش از حد جدا خودداری کنید، زیرا می تواند به دندان ها و لثه های شما آسیب بیشتری وارد کند. همچنین، خمیردندانی را پیدا کنید که مخصوص افراد دارای دندان های حساس ساخته شده باشد. توصیه می شود تا زمانی که مشکل از بین برود بیش از دو بار در روز مسواک نزنید.
4. درد مداوم
اگر درد ادامه پیدا کند، این یعنی حساسیت شما خیلی بدتر است. معمولاً قبل از اینکه بتوانید دوباره به گاز گرفتن و جویدن ادامه دهید، برای لحظه ای کوتاه احساس درد می کنید. با این حال، برخی افراد حتی بیش از یک یا دو دقیقه درد را تجربه می کنند و این معمولاً به این معنی است که پوسیدگی دندان آنها عمیق تر از حد متوسط است. برخی دیگر پالپ ملتهب یا متورم دارند که منجر به حساسیت طولانی‌تر می‌شود. با این حال یک تا دو دقیقه درد طولانی ترین زمان درد نیست. برخی از بیماران بلافاصله پس از خوردن یا نوشیدن یک ساعت یا بیشتر درد را تجربه می کنند. این مدت زمان فوق العاده طولانی است و در این مدت، اغلب درد فقط بدتر و بدتر می شود. این نوع درد زمانی اتفاق می افتد که در دهان بیمار آبسه وجود داشته باشد. اگر دردی را احساس کردید که از چند دقیقه تا یک یا دو ساعت طول کشید، مطمئن شوید که در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه کنید.
برای این نوع درد شدید و طولانی مدت، راه حل و درمان معمولاً درمان کانال ریشه است. در این حالت بافت پوسیده و مرده برداشته می شود تا تاثیری بر دندان های مجاور نداشته باشد. دندانپزشک همچنین دهان شما را تمیز و ضدعفونی می کند، بنابراین باکتری ها از بین می روند و پوسیدگی باعث درد بیشتر نمی شود.
5. درد هنگام جویدن
ممکن است متوجه شده باشید که انواع درد دندان که در بالا توضیح داده شد مربوط به مصرف غذا یا نوشیدنی است. اما این نوع درد دندان که قصد داریم در اینجا توضیح دهیم مربوط به آنچه می خورید، نیست. این درد زمانی اتفاق می افتد که شما غذا را می جوید. اگر هر زمان که گاز می گیرید یا می جوید احساس درد می کنید، ممکن است به دلیل پوسیدگی دندان باشد و یا در برخی افراد که دندان ترک خورده است، باعث درد می شود. اگر عفونت دندان دارید یا پرکردگی شل نیز دارید، ممکن است همین مشکل را تجربه کنید.
برای این مشکل نیز فقط باید به دندانپزشک مراجعه کنید، زیرا این علل دندان درد باید توسط یک متخصص دندانپزشکی بررسی و درمان شود. اما در حالی که هنوز در خانه هستید و منتظر نوبت مراجعه ی خود هستید، می توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- در صورت اجبار با سمتی از دهان که درد ندارد غذا ها را بجوید.
- هیچ چیز جویدنی، سفت و شیرین نخورید.
- مطمئن شوید که به طور منظم مسواک بزنید و نخ دندان بکشید.
- همچنین می‌توانید درمان‌های ذکر شده در بالا را برای تسکین درد دندان امتحان کنید.
هنگامی که به دندانپزشک مراجعه می کنید، رایج ترین درمان، درمان ریشه است، به خصوص اگر مشکل شدید باشد. اگر مسئله ساده ای است، احتمالاً به یک یا دو مرحله پر کردن نیاز دارید. بسیاری از بیماران از درمان کانال ریشه می ترسند، که شاید به دلیل نام آن و یا مراحل انجام آن باشد. با این حال، بسیاری از مردم می گویند که پر کردن معمولی در واقع ناراحت کننده تر است.
6. درد عقب دهان
آیا حساسیت ناشی از دندان در عقب دهان خود را احساس می کنید؟ در این حالت به احتمال زیاد با درد دندان عقل سروکار دارید. این نوع درد یک مشکل رایج در بزرگسالان می باشد و یکی از مواردی است که همچنان ادامه دارد. بسیاری از مردم آن را برای مدت طولانی نادیده می گیرند تا زمانی که پیشرفت کند و بدتر شود. درد معمولا زمانی اتفاق می افتد که دندان عقل نهفته باشد، یعنی دندان بیرون نیامده و زیر لثه باقی مانده است.
با این حال، آن دندان عقل نهفته تمام تلاش خود را می کند تا به سطح لثه برسد. همانطور که می توانید تصور کنید، در حالی که دندان همچنان روی دندان های آسیاب فشار می آورد، باعث درد شدید می شود. این کار همیشه موفقیت آمیز نیست و منجر به چروک شدن دندان زیر لثه شما می شود. تنها راه حل در اینجا این است که دندانپزشک دندان نهفته را بکشد. اگر برای شرایط شما امکان پذیر باشد، می توانید درخواست کنید که با یک جراحی سبک این کار را انجام دهد.
با این حال، در برخی موارد، دندان لازم نیست کشیده شود. دندانپزشک ابتدا آن را معاینه می کند و مطمئن می شود که در آینده مشکلی ایجاد نخواهد کرد. اما در برخی موارد حتی اگر درد متوقف شود، ممکن است همچنان به جراحی نیاز باشد، به خصوص اگر قرار باشد دندان بعداً عوارض دیگری را ایجاد کند.
فرض کنید باردار هستید یا نمی توانید بلافاصله نزد دندانپزشک بروید. در این صورت، می توانید از مسکن های بدون نسخه برای کمک به دندان درد استفاده کنید. همچنین می‌توانید دهان خود را با آب نمک شستشو دهید، که این کار می‌تواند تورم لثه ها را کاهش دهد.
سایر درمان‌های خانگی که ممکن است به شما کمک کند عبارتند از:
- یک تکه پنبه کوچک و تمیز را در عصاره نعناع خیس کنید. گفته می شود که نعناع فلفلی درد و التهاب را تسکین می دهد. می توانید پنبه را به لثه های خود بمالید. همچنین می توانید روغن را مستقیماً روی ناحیه آسیب دیده بمالید.
- اگر از چای نعناع لذت می برید، می توانید از آن به عنوان دهان شویه استفاده کنید. فقط توجه داشته باشید که قبل از اینکه دهان خود را با آن بشویید، ابتدا بگذارید خنک شود.
- آلوئه ورا به خصوص برای زنان باردار گزینه خوبی است. اغلب هم برای مادر و هم برای نوزاد متولد نشده بی خطر و غیرسمی می باشد. می توانید ژل آلوئه ورا را روی دندان ها یا لثه هایی که احساس درد می کنید، بمالید. این گیاه می تواند آن بخش را خنک کند و به شما آرامش موقت بدهد.
- در حالی که بسیاری از مردم به اثربخشی درمان های خانگی بالا قسم می خورند، باید بدانید که آنها معمولاً فقط به طور موقت به تسکین درد کمک می کنند. بهترین راه برای رهایی از درد دندان عقل کشیدن آن دندان مشکل دار توسط دندانپزشک است.
7. لثه ملتهب
هنگامی که لثه های شما متورم می شود، ممکن است دندان درد داشته باشید. یکی از دلایل بزرگی که بسیاری از مردم در نظر نمی گیرند، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن است. بله، شما هنگام مسواک زدن و نخ دندان کشیدن می توانید به خودتان آسیب برسانید. شما می توانید آسیبی در دهان ایجاد کنید که در لثه های شما ظاهر می شود. بنابراین بهتر است لثه های خود را جلوی آینه بررسی کنید. اگر قرمزی، تورم یا حتی نشانه ای از خونریزی در خط لثه خود می بینید، مطمئنا به لثه های شما آسیب وارد شده است.
معمولاً التهاب می تواند خود به خود از بین برود. با این حال، باید مطمئن شوید که مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن خیلی سخت را متوقف می کنید. عجله کردن در مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن به گونه ای که گویی در یک مسابقه هستید، می تواند وضعیت را بدتر کند. شما باید برای بهداشت دهان و دندان خود وقت بگذارید. از مسواک با موهای نرم و نخ دندان با محصولی که برای لثه های حساس طراحی شده است استفاده کنید.
به غیر از مسواک زدن خیلی سخت، لثه های متورم ممکن است به دلیل التهاب لثه باشد که این خود بیماری لثه می باشد. ممکن است ندانید که به نوعی بیماری لثه مبتلا هستید زیرا علائم آن اغلب خفیف هستند و ممکن است پس از چند ساعت تا چند روز از بین بروند. با این حال، در صورت عدم درمان، ژنژیویت می تواند به پریودنتیت، که یک بیماری لثه شدیدتر است، تبدیل شود. همچنین در نهایت می تواند منجر به از دست دادن دندان شود. برای جلوگیری از بدتر شدن التهاب لثه، باید هر روز بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید. همچنین باید به دندانپزشک خود مراجعه کنید تا میزان مشکل را بدانید و به دنبال درمان آن باشید.
سایر دلایل احتمالی پشت لثه های متورم شما دقیقاً به سلامت دهان و دندان شما مربوط نمی شود. به عنوان مثال، بارداری به طور معمول منجر به افزایش جریان خون در بدن، از جمله لثه ها می شود. به همین دلیل، هنگام مسواک زدن و نخ دندان کشیدن (یا زمانی که این کار را نمی کنید، لثه ها به راحتی تحریک می شوند) و خونریزی را تجربه می کنید. سوءتغذیه، به ویژه کمبود ویتامین B و C، باعث تورم لثه می شود. همچنین تبخال، برفک و سایر عفونت ها نیز ممکن است در ایجاد لثه های ملتهب نقش داشته باشند.
8. دردی که در کل فک پخش می شود
برخی از بیماران از نوعی از درد در دندان های خود شکایت دارند که به نظر می رسد به سمت فک و حتی عضلات گردن حرکت می کند. این ها علائمی هستند که اغلب با دندان قروچه همراه هستند، یعنی زمانی که شما ناخودآگاه دندان قروچه می کنید. این می تواند در طول روز (براکسیسم بیدار) یا زمانی که شما در شب می خوابید (دروکسیسم در خواب) اتفاق بیفتد.
