استخوان های فک جزء ضروری صورت شما می باشند. این استخوان ها ساختاری منظم به اجزای صورت می دهند و به شما این امکان را می دهند که بتوانید به درستی بجوید و صحبت کنید و به همین ترتیب استخوان فک پایین را در تمامی جهات بچرخانید. هنگامی که شما از بیماری تحلیل استخوان فک رنج می برید، ممکن است این بیماری علاوه بر تحلیل رفتن استخوان فک، جنبه های متعدد دیگری از سلامت کلی دهان و دندان شما را تحت تاثیر قرار دهد. دلایل مختلفی از جمله از دست دادن یک یا تعدادی از دندان ها، بیماری های لثه و برخی شرایط پزشکی ممکن است منجر به آتروفی در فک یا همان تحلیل استخوان فک شود. در صورتی که تحلیل استخوان فک درمان نشود، می تواند منجر به ایجاد مشکلات جدید برای دندان های باقی مانده، افتادگی یا اعوجاج اجزای صورت و طیف وسیعی از نگرانی های دیگر شود. رایج ترین درمان برای آتروفی یا تحلیل استخوان فک، پیوند استخوان دندان می باشد. اگر نگران تحلیل احتمالی استخوان در فک خود هستید، فوراً با دندانپزشک متخصص خود صحبت کنید. آنها می توانند بهترین شیوه و مسیر درمانی را برای شما تجویز کنند.
علائم از دست دادن استخوان فک
بسیاری از بیماران مبتلا به بیماری پریودنتال یا دندان های از دست رفته، تحلیل استخوان در فک خود را تجربه می کنند. به طور کلی، روند تحلیل استخوان تدریجی است و ممکن است بلافاصله متوجه آتروفی شدن استخوان فک خود نشوید. موثرترین راه برای تشخیص از دست دادن بافت در فک مراجعه به دندانپزشک متخصص است.
آنها می توانند از اشعه ایکس و تصویربرداری پرتو مخروطی برای ارزیابی تراکم فک شما و تعیین اینکه آیا نیاز به درمان دارید یا خیر استفاده کنند. در حالی که یکی از شایع ترین علل تحلیل استخوان فک، از دست دادن دندان ها و یا بعضی بیماری های مربوط به لثه است، با این وجود طیف وسیعی از مسائل و مشکلات دیگر می تواند منجر به از دست دادن بافت و تحلیل استخوان فک شما شود.
تغییرات خاصی در ویژگی های ظاهری صورت و همچنین در دندان های نیش شما می تواند نشان دهنده تحلیل استخوان باشد، یا هنگامی که حجم بافت ها در فک شما کاهش پیدا می کند، ممکن است اینگونه به نظر برسد که گویی دهان شما به داخل صورت شما فرو می رود و در نتیجه چانه شما نوک تیزتر می شود و یا در اطراف دهان شروع به ایجاد چین و چروک می کند. علاوه بر این، افرادی که از پروتز مصنوعی استفاده می کنند اغلب تغییراتی را در تناسب و راحتی دندان های مصنوعی خود به دلیل تحلیل استخوان فک تجربه می کنند. همچنین ممکن است دندان های شما در دهان شروع به حرکت به سمت جلو کنند.
علت تحلیل استخوان در فک چیست؟
تحلیل استخوان فک می تواند ناشی از دلایل مختلف و گوناگونی باشد. همانطور که قبلا هم اشاره کردیم، در حالی که شایع ترین علل تحلیل استخوان فک، از دست دادن دندان و بعضی بیماری های مربوط به لثه می باشد، طیف وسیعی از مسائل دیگر می تواند منجر به از دست دادن بافت و تحلیل استخوان شما شود. به عنوان مثال، سیگار کشیدن می تواند بر تراکم استخوان در تمام نواحی بدن از جمله فک تأثیر بگذارد.
دندان های از دست رفته دندان های شما به حفظ ارتفاع و ضخامت طبیعی استخوان فک شما کمک می کنند. بخش استخوانی که ریشه دندان های شما را احاطه کرده است، به عنوان استخوان آلوئولار شناخته می شود. در طول زندگی روزمره، ریشه‌ها این بخش از استخوان را تحریک می کنند و این پیغام را به مغز می فرستند که موادی همچون کلسیم در ناحیه خاصی از فک لازم می باشد. بر اساس این تحریک، بدن کلسیم و سایر مواد مغذی را به فک می فرستد و رشد استخوان را ادامه می دهد.
هنگامی که دندانی در اثر ضربه می شکند، یا کشیده می شود یا از بین می رود، دیگر ریشه ای برای تحریک استخوان آلوئول وجود ندارد. با گذشت زمان، بدن ارسال مواد مغذی را به ناحیه ای که دندان در آن قرار داشت متوقف می کند و آن بخش از فک به آرامی خراب می شود و تحلیل می رود. هر چه به دندان‌های از دست رفته اهمیت کمتری داده شود و تحت درمان قرار نگیرند، بافت بیشتری از استخوان فک از دست می‌رود، تا زمانی که استخوان زیر دندان‌های کناری نیز تحت تأثیر قرار می گیرد، که این خود می تواند باعث از دست دادن دندان های بیشتری شود و در نهایت منجر به تحلیل استخوان فک شود.
دندان مصنوعی و بریج
روش های سنتی در دندانپزشکی، شامل جایگزین کردن دندان های از دست رفته با پروتز و بریج دندان می باشد. این ترمیم ها می توانند جایگزین مناسبی برای دندان های از دست رفته به جهت زیبایی و ایجاد لبخند طبیعی تر باشند و همچنین باعث بهبود توانایی شما در هنگام خوردن غذا و صحبت کردن طبیعی شوند. با این حال، پروتزها و بریج ها از فک شما در برابر تحلیل استخوان محافظت نمی کنند.
بریج ها از دندان های مصنوعی تشکیل شده اند که توسط روکش های دندانی پوشیده می شوند. از آنجایی که روکش ها روی دندان های طبیعی قرار می گیرند، استخوان فک زیر این دندان ها ثابت می ماند و متأسفانه، قسمت هایی از فک که در آن دندان ها از دست رفته اند، بافت خود را از دست می دهند.
از سوی دیگر، پروتزهای مصنوعی در واقع می توانند از دست دادن و تحلیل استخوان فک را تشدید کنند. به این صورت که پروتزهای کامل سنتی بدون حمایت از دندان یا ایمپلنت دندان مستقیماً بر روی بافت لثه قرار می گیرند. آنها تحریک کافی برای جلوگیری از زوال بافت ایجاد نمی کنند. علاوه بر این، پروتزهای مصنوعی تمایل به جابجایی روی بافت لثه و مالش لثه را دارند که با گذشت زمان، این فرآیند می تواند از بین رفتن بافت فک را تسریع کند و منجر به تحلیل بیشتر استخوان فک شود.
بیماری پریودنتال
عفونت مزمن در بافت لثه که به عنوان بیماری پریودنتال شناخته می شود، بر ساختارهای نگهدارنده دندان مانند استخوان آلوئول و سایر رباط ها تأثیر می گذارد. در مراحل پیشرفته، باکتری های مرتبط با بیماری پریودنتال شروع به خوردن لثه و بافت های استخوانی می کنند و باعث از دست دادن دندان و تحلیل استخوان در فک می شوند.
از آنجایی که بسیاری از علائم بیماری لثه بدون درد هستند، در نتیجه این وضعیت اغلب برای مدت طولانی بدون علائم باقی می ماند و متوجه آن نمی شویم. اگر بیماری پریودنتال درمان نشود، می تواند آسیب جدی و جبران ناپذیری به استحکام و ثبات فک شما وارد کند.
ضربه
آسیب به فک و ضربه به دندان ها نیز می تواند منجر به تحلیل استخوان فک شود. اگر دندانی از بین برود و یا شکسته شود، تحریک و ارسال پیام از مغز به استخوان فک متوقف می شود و منجر به زوال بافت آن ناحیه می شود. علاوه بر این، شکستگی‌های فک یا سابقه ضربه به دندان‌های خاص می‌تواند باعث مرگ بافت و از دست دادن و تحلیل استخوان، سال‌ها پس از آسیب اولیه شود. از دست دادن بافت و تحلیل در استخوان فک می تواند ظاهر شما و همچنین سلامت دهان و دندان شما را به شدت تحت تاثیر قرار دهد.
شرایط پزشکی
برخی شرایط پزشکی احتمال آتروفی و تحلیل استخوان فک را افزایش می دهند. پوکی استخوان و شرایطی که باعث ضعیف شدن و پوک و شکننده شدن استخوان ها می شود، می تواند استخوان فک را تحت تاثیر قرار دهد و منجر به زوال بافت و تحلیل این استخوان شود. بیماری پاژه استخوان (PDB)، بیماری ای که جایگزینی طبیعی بافت استخوان قدیمی با بافت جدید را مختل می کند و استئومیلیت، نوعی التهاب استخوان ناشی از عفونت، می تواند منجر به از دست دادن و تحلیل استخوان دندان و فک شود. همچنین تومورها یکی دیگر از علل شایع زوال استخوان فک هستند.
ناهماهنگی نیروهای فیزیکی غیرطبیعی و سایر مشکلات ناهماهنگی می توانند بر توانایی دندان قروچه و جویدن صحیح تأثیر بگذارند. در این شرایط، فقدان نیروی مخالف، تحریک طبیعی فک را محدود می کند که این خود منجر به تحلیل استخوان می شود. مسائلی که می تواند نیروی غیرطبیعی ایجاد کند شامل مشکلات مفصل گیجگاهی فکی (TMJ)، ساییدگی و پارگی طبیعی سطح دندان ها و دندان های کج می باشد.
علل متعدد دیگر
عفونت ها، نقایص مادرزادی و سیگار کشیدن از دیگر دلایلی هستند که می توانند منجر به از دست دادن استخوان فک و تحلیل آن شوند. برخی داروهای تجویزی مانند بیس فسفونات ها نیز بر تراکم و حجم استخوان فک تأثیر می گذارند و در نهایت منجر به تحلیل استخوان فک می شوند.
عواقب از دست دادن استخوان فک
از دست دادن بافت در استخوان فک و تحلیل آن، می تواند ظاهر شما و همچنین سلامت دهان و دندان شما را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. تحلیل قابل توجه استخوان فک می تواند ویژگی های ظاهری صورت شما را به طرق مختلفی تغییر دهد و تأثیر منفی روی زیبایی صورت شما بگذارد. هنگامی که آتروفی و تحلیل استخوان فک برای مدت طولانی درمان نشود، اصطلاحا وضعیتی به نام فروپاشی صورت رخ می دهد. در فردی که دچار فروپاشی و افتادگی صورت می شود، به نظر می رسد که دهان به سمت عقب حرکت کرده است و در نتیجه چانه نوک تیزتر می شود. علاوه بر آن ماهیچه های صورت نیز ضعیف می شوند که این خود منجر به چین و چروک زودرس اطراف دهان و نازک شدن لب ها می شود. همه این تغییرات دست به دست هم می دهند تا شما را بسیار مسن تر از سن واقعی خودتان نشان دهند.
از دست دادن استخوان فک همچنین می تواند بر ثبات دندان های باقیمانده شما تأثیر بگذارد و باعث شود که دندان های باقی مانده از جای خود خارج شوند. سایر مشکلاتی که می تواند در نتیجه آتروفی و تحلیل استخوان فک ایجاد شود عبارتند از:
- سردرد
- درد صورت و فک
- مشکلاتی در صحبت کردن و غذا خوردن
- تغذیه ناکافی
- گسترش سینوس
در برخی موارد، از دست دادن استخوان در فک همچنین می تواند توانایی شما را برای انجام برخی از اعمال دندانپزشکی، از جمله ایمپلنت دندان، محدود کند. ایمپلنت های دندانی پایه های تیتانیومی کوچکی هستند که در استخوان فک تعبیه شده اند تا طیف وسیعی از انواع ترمیم از جمله تاج و دندان مصنوعی را پشتیبانی کنند. آنها موثرترین روش برای ترمیم دندان های از دست رفته هستند. با این حال، ایمپلنت ها برای حمایت به بافت استخوانی اطراف متکی هستند. اگر مقدار قابل توجهی از بافت فک را از دست داده اید، ممکن است واجد شرایط ایمپلنت دندان نباشید.
چگونه از تحلیل استخوان فک جلوگیری کنیم؟
گزینه های درمانی خاصی برای کمک به جلوگیری از تحلیل استخوان فک شما وجود دارد. با اقدام زودهنگام، می توانید از نیاز به پیوند استخوان و سایر روش های گران قیمت در آینده جلوگیری کنید. اجتناب از سیگار کشیدن و حفظ یک سبک زندگی سالم می تواند به محافظت از سلامت کلی دهان و دندان و سلامت فک شما کمک کند.
ایمپلنت های دندانی: موثرترین راه حل برای جایگزینی دندان های از دست رفته ایمپلنت دندان است. این پایه‌های تیتانیومی کوچک، ویژگی‌های ریشه دندان طبیعی را تقلید می کنند و باعث تحریک لازم و ارسال پیام از مغز به استخوان فک شما می‌شوند. ایمپلنت ها با تحریک بافت اطراف، مغز شما را تشویق می کنند تا مواد مغذی لازم را به فک ارسال کند و استحکام و ثبات فک شما را حفظ کند.
پیوندهای حفظ سوکت: اگر قصد کشیدن دندان خود را دارید و شرایط لازم برای قرار دادن فوری ایمپلنت دندانی را ندارید، پیوند محافظ سوکت می تواند به جلوگیری از تحلیل بافت و استخوان فک در قسمت دندان کشیده شده کمک کند. این نوع پیوند همزمان با کشیدن دندان انجام می شود. دندانپزشک متخصص شما می تواند حفره دندان کشیده شده را با مواد پیوند پر کند و بدن شما را تشویق کند که به تامین منابع برای این بخش از فک ادامه دهد.
تغییر سبک زندگی: استخوان فک نیز مانند هر استخوان دیگری در بدن، به مواد مغذی خاصی نیاز دارد. استخوان ها به کلسیم، ویتامین D، پروتئین و فسفر و همچنین سایر مواد مغذی ضروری نیاز دارند. داشتن یک رژیم غذایی متعادل و مقدار زیادی میوه و سبزیجات کامل در روز می تواند سلامت استخوان ها و دندان ها را افزایش دهد. اگر مواد مغذی لازم را از غذا دریافت نمی کنید، مکمل های روزانه در این زمينه می توانند بسیار مفید و کمک کننده باشند.
ترک هر نوع دخانیات: استعمال دخانیات و تنباکو برای سلامت استخوان ها بسیار مضر است. اجتناب از کشیدن سیگار و حفظ یک سبک زندگی سالم می تواند به محافظت از سلامت کلی بدن، دهان و دندان و سلامت فک شما کمک کند.
درمان از دست دادن استخوان دندان
رایج ترین و موثرترین روش برای بازیابی بافت استخوان فک از دست رفته و تحلیل شده، پیوند استخوان است. در طول پیوند استخوان، دندانپزشک یا جراح شما بافت استخوان از دست رفته را با مواد پیوند جایگزین می کند. در طی چند ماه، بدن شما شروع به جذب مواد می کند و بافت سالم و طبیعی را جایگزین بافت از دست رفته و تحلیل شده می کند و تراکم و حجم فک شما را بازیابی می کند. پزشک متخصص شما می تواند برای پیوند استخوان از استخوان خود شما، استخوان فرد اهداکننده یا مواد پیوند مصنوعی استفاده کند. مطالعات زیادی در مورد درمان جایگزین برای تحلیل استخوان فک انجام شده است. در برخی موارد، محققان با دارویی برای پوکی استخوان موسوم به تری پاراتید، موفق به درمان تحلیل استخوان در فرد بیمار شده اند، مطالعات در مورد این دارو هنوز ادامه دارد.